250. ගුරුවරියක සමඟ මගේ ජීවිතය - 15 - වළාපෙලට ඉහලින් පෙනෙන කඳු මුදුන, මුදලිහාමි, මයියොක්කා පෙරහැර සහ චූටි අයියා

රයිට් ආපහු යමු මුලටම..කතාරම්බයට...අන්තිමට කොහොම හරි අපෙ ලොක්කත් ඇවිල්ල රැස්වීමත් තියල දවල් එකට වගෙ බත් ටිකකුත් කාල මම බස් එකේ නැග්ග මාතලේ එයාලගෙ ගෙදර යන්ට.

ඒ දවස්වල එයාලගෙ ගෙවල් පැත්තට යන්ට ඒ හැටි බස් තිබ්බෙ නෑ. මාතලේ ඉඳල යන්ට ඕන කිලෝ මීටර් 10 -12 වගෙ.ගහේ නඟිනව වගෙ කන්දක් නැඟල ආපහු බැහැපුවාම තියෙන බොහොම ස්වභාව සෞන්දර්යයෙන් අනූන නිම්න භූමියක තමයි එයාලගෙ ගෙදර තියෙන්නෙ. වටේටම කඳු. දෙසැම්බර් කාලෙට හේම ඔය වටේට තියන කඳු වළල්ල මුළු දවසෙම බාගයක් විතර මීදුමෙන් වැහිල තියෙන්නෙ. සමහර වෙලාවට කඳු මුදුන් මීදුම් වළාවට ඉහලින් පෙනෙනව. පුදුම ලස්සනක්.

ඕකෙ ලස්සනම මෙහෙමයි.. ඒ පැත්තට බොහොම ඉක්මනට කළුවර වැටෙනව. වටේටම කඳු වලින් වටවෙලා පාත්තරේ වගෙ තියන නිසයි ඒ. හතරහමාර පහ වෙනකොට අවට කලුවර පාත්වීගෙන යනව. ඒත් බහින ඉර කඳුවලට මුවා උනාට අහස ආලෝකමත්. රතුපාටින් බබලනව තව පැය බාගයක් තරමෙ. මම හරිම ආසයි ඒ දිහාවෙ බලාඉන්න. එයාලගෙ ගෙදර ගියොත් හවස වැස්ස නැත්තං මම අනිවාර්යයෙන් මිදුලෙ කර්තකොළොම්බන් ගහ යට හාන්සි පුටුවකුත්  තියාගෙන හොඳටම කළුවර වෙලා ගෙදර ලයිට් දානකල් ඔය මනස්කාන්ත දර්ශනය බලා ඉන්නව.

කලාතුරකින් දවසක මිහිදුම් වළාවට ඉහලින් පේන කඳු මුදුන් ඊට පිටිපස්සෙන් බැහැලයන ඉර මඬලෙ රන්වන් රැස් නිසා දිළිසෙනව. මම තුන් හතර වතාවක් ඒ දර්ශනය දැකල තියනව.

" ඒයි..මේ…"

මම පුටුවෙන් නැඟිටල ඈට කතා කරනව.

" මෙහෙ එන්ටකො ටිකකට ඉක්මනට "

" ඇයි? "

ඈ කොහෙද ඉඳල දුවගෙන එනව.

බොහෝ වෙලාවට අතේ වතුර බාල්දියක්.මල් ගස් වලට වතුර දමමින් ඉන්න ඇත්තෙ. ඇගේ ප්‍රියතම මල් වර්ග දෙකයි. ඕකිඩ් සහ ඇන්තූරියම්. අනික් ඔය නොයෙක් මල් වලටත් එයයි කැමතියි. ඒත් අර දෙක විශේෂයි. 

ගෙදර ඉද්දි තනිකරම මල් වගාව කරල තියෙන්නෙ එයා තමයි. කසාදෙන් පස්සෙ එයා ගෙදරින් ආහම මල් වගාවත් එහෙම්මම අභාවයට ගියා. අම්මා විතරයිනෙ ගෙදර. එයයිටත් වයසයි. ඔය වතුර දාන වැඩ එහෙම කරන්ට බෑ.ඒ නිසා මල් වගාව එහෙම්මම ඇහැවෙලා ගියා.

" අනේ ඔයාල හරි නරකයි, බලන්ට මගෙ මල් ටික ඔක්කොම හේබාලා ගිහිල්ල. "

සති දෙහෙකට මාසෙකට වගෙ සැරයක් ගෙදර යන ඈ ඇඳුම් මාරුකරන්ටත් ඉස්සරවෙලා දුවන්නෙ මල් වගාව බලන්ට. අම්ම එක්ක තමයි ඔය වග පල කියන්නෙ.

" අනේ චුට්ටි දුව මම ඔය පුලුපුලුවන් වෙලාවට වතුර දානව. "

අම්ම මූන නරක් කරගෙන කියනව.

" පිස්සුද අනේ..අම්මට පුළුවන්ද ඔව්ව කරන්ට.මේක හරි යන්නෙ නෑ. එක්කො ඔයා ගෙදර නවතින්ට.."

" හ්ම්ම්..හිතේ ඇති "

ඈ මා දිහා බලල රවනව.

" නැත්තං මෙහෙම කරමු....මල් පෝච්චි අපි එහෙ අරං යමු.."

" කොහෙද ?... ක්වාටර්ස් එකට? "

" ඔව්…. ඇයි? "

" එහෙ අරං ගිහිල්ල ආය ආපහු එන දවසක අරගෙන එන්ටත් එපාය. "

" එහෙම තමයි ඉතිං... නැතුව ආය වෙන කොහොමද? මොකෝ අපි එහෙ ඉඳල එන දවසක බස් එකේ එන්නෙ නෑනෙ. ඔය බඩු පටවං එන ලොරියක හරි මොහොක හරි දාගෙන එමු. "

" හරි එහෙමවත් කරමු එහෙනං මේ මල් මම ඔය අස්ප ගණං දීල ගත්තුවා. අන්න අරක දන්නවද? ඕකට තමයි කියන්නෙ ගෝතමාලා කියන්නෙ. අර මුල්ලෙ තියෙන එක ෂැම්පේන්."

එයා මට එක එක වර්ගයෙ ඇන්තූරියම් පෙන්නනව. 

ගෝතමාලා කියන්නෙ මෙව්වට

" මොන මාලා හරි කමක් නෑ. මොකක්වත් කලේ නැත්නම් ඔය මාලල ඔක්කොම අපරාදෙ මැරිල යයි.. අන්න එච්චරයි මම දන්නෙ .."

මම පාත් වෙලා තද රතුපාට ඇන්තූරියම් මලක් අත ගානව.කොහොම හරි අපි ඔය වටින කියන මල් ටික අරගෙන ගියා අපෙ ක්වාටර්ස් එකට. එහෙ ගිහිල්ල තියාගෙන ඉඳල මම රස්සාවෙන් අයින්වෙලා ගෙදර එනකොට බඩු අරගෙන ආව ලොරියෙ පටෝල ආපහු අරගෙනත් ආව.අපෙ මහ ගෙදර මම හිතන්නෙ අදටත් ඇති ඒ ගෙනාපු මල් ගස්.

" මෙහෙ එන්ටකො ටිකකට ඉක්මනට "

" ඇයි? …"

ඈ කොහෙද ඉඳල දුවගෙන එනව. අතේ මල් වලට වතුර දාන බාල්දිය..

" මොකද අනේ? "

" අන්න බලන්ටකො අර කඳුමුදුනෙයි වළාකුලෙයි ලස්සන "

මම අත දික්කරල අඹ ගහේ පාරට නැමිච්ච අත්තට එහායිං පේන ඒ චමත්කාරජනක දර්ශනය ඈට පෙන්වනව. කඳු මුදුන රත්තරන් පාට  වැස්සකට තෙමිල වගෙ දිලිහෙන්නෙ. ඊට යටින් තියන වළාකුළු ඊටත් පිටිපස්සෙන් අවරගිරේ සැඟවෙන්ට තනන මලහිරුගෙ රත්වන් රැස් දහරාව නිසා දිළිසෙනව. ඒත් ඒ වලාකුලුවල මායිම විතරයි. හරියට සුදුම සුදු පාට කොට්ටෙකට රතු පීත්ත පටියක් ඇල්ලුව වගෙ..මට හිතෙන්නෙ එහෙමයි.

" අනේ හරිම ලස්සනයි. මෙච්චර හිටිය මම කවදාවත් ඔහොම දැකල නෑනෙ. "

ඈ වතුර බාල්දිය බිම තියල මගෙ පුටුව ගාවම කඩකාමර පෙලේ පිල් කණ්ඩියෙ ඉඳගන්නව. එයාලගෙ අප්පච්චි බොහොම ඉස්සර එයාල පුංචි කාලෙ කඩයක් කරල තියනව.ගෙයි මිදුලෙ පැත්තකට වෙන්ට ඒ කඩේ තිබ්බ මේ ළඟක් වෙනකල්. කඩේ කිව්වට එතන කඩ කාමර තුනක්. හාල් සිල්ලර බඩු කඩයක්, රෙදි කඩයක්... ඒත් එක්කම සැලූන් එහෙකුත් තිබිල තියනව ඔය කඩ කාමර පේළියෙ. ඒ කාලෙ බොහොම සාර්තකව ඒ වෙළඳ ව්‍යාපාරය කෙරුනයි කියල කඩ පේලියෙ ඉස්සරහ පිලේ පුටු දෙකක් තියාගෙන එකමත් එක දවසක හවස අම්ම හදාපු වැලිතලප හත අටක් දෙසාබාන ගමන් උණු කහට එකක් බොන අතරෙ එයා මා එක්ක කියල තියනව. 

" මේ ගමේ විතරක් නෙවෙයි අනේ මේ අහල පහල ඔක්කොම ගම් වලින් ඒ කාලෙ මිනිස්සු ආව කඩේට බඩු ගන්ට…අර කඳුවල ඒ කාලෙ තිබ්බ තේ වතු. දැන්නම් එව්වට මොනව වෙලාද මන්ද..ඒ වතුවල පඩි දුන්නු දවසට දෙමල මිනිස්සු ගෑණු ඔක්කොම එන්නෙ අපේ කඩේට.හයියෝ ඒ දවස්වල කච බචේ කියන්නෙ පොතක් පතක් බලාගන්ටත් නෑ. "

එයා එහෙම කියල හිනාවෙනව.

" ඉතිං අප්පච්චි රස්සාවකුත් කරද්දි කොහොමද කඩ කෙරුවාවත් කලේ? "

මම අහනව.

" එයා සතියකට සැරයක් ඇවිල්ල ගණං හිලව් බලල අඩුපාඩු ගෙනත් දානව. වෙනම හිටිය දෙතුන් දෙනෙක්ම කඩේ බලාගන්ට. "

ආහ්හ්..මට කියන්ට බැරිඋනා නෙව. ඔය කඩ කාමර පෙලේ පිටිපස්සෙ වී මෝලකුත් තිබිල තියනව.

" ඉතිං මොකද ඔය කඩ කෙරුවාවට උනේ? "

" මොනවද ඉතිං? අපි ඔක්කොම පොඩියිනෙ. ලොකු අයියටත් අවුරුදු දහයක් දොළහක් විතර ඇති. අන්තිමට කඩේ බලාගන්ට විශ්වාසවන්ත කෙනෙක් නැතුව ගියා. හිටපු අය හතර අතේ ගසා කාල කඩේ බංකොළොත් උනා. අප්පච්චි දවසක් තරහ ගිහිල්ල ඉතුරු තිබ්බ බඩු නිකම්ම වගෙ ගමේ මිනිස්සුන්ට බෙදල දීල කඩේ වහල දැම්ම. "

" අපරාදෙ.."

" මේ පැත්තටම ඉස්සෙල්ලම කඩයක් දැම්මෙ අපෙ අප්පච්චි. ඒක හරියට කරගෙන ආව නම් අපිට වෙන මොකවත් ඕන නෑ.."

ඇගේ ඇස් දෙකේ තිබ්බෙ ඒ සොඳුරු අතීතය හදිසියේම මතකයේ අවදිවීමෙන් දැනිච්ච සංතාපයක්....

" වී මෝලෙං අයිං කරපු දහයියා කන්දක් ගොඩ ගහල තිබ්බ දැං ඔය කාමරංක ගහ තියන තැන. දහයිය නියම පෝර මයියොක්ක වලට. මෝලෙ වැඩ කරපු මුදලිහාමි ඔය දහයිය පසට කළවං කරල මයියොක්ක පාත්තියක් හැදුව  අන්න අර බිලිංගහ දිහාට යනකල්. "

ඈ දකුණත දික්කරල ගෙවත්තෙ කෙළවරක අතෑරල දාපු පරණ වැසිකිළිය ගාව කඳ නොපෙනෙන තරමට ගෙඩි එල්ලගෙන ඉන්න සරුවට හැදිච්චි බිලිංගහ පෙන්නනව.

" ඔය මයියොක්ක හැදෙනව බොහොම සාරසුබාවට...මේං මෙච්චර විතර ඇති අල. "

ඈ තම දකුණත මිටිකරල වැළමිටෙන් පහල කොටස මට පෙන්නනව.

" අල ගලවනදාට අපි ඔක්කොමල අල කරේ තියාගෙන ගේන්නෙ හිහ්, හිහ්, "

ඒ අතීත මතක සටහන් කොතරම් ආනන්දජනකද? ඇගේ වත පහන් වී ඇත්තේ සොඳුරු සිනාවකිනි.

" අල කරේ තියාගෙන අපි ඔන්න යනව වත්ත වටේ පෙරහරක්. සාදු සාදු කිය කිය. මුදලිහාමි කෑගහනව. අනේ චූටි දෙයියා මොකද ඔය කරන්නෙ? දැං මහත්තය ආවොත් මටයි බැණුං අහන්ට වෙන්නෙ. එව්ව අපි අහන්නෙ නෑ. ඒත් ඔය පෙරහර එක පාරට නවතින්නෙ අප්පච්චි කොහෙද ඉඳල කඩා පාත් උනහම. මොනවද ඔය කරන්නෙ? පෙරහැරවල් යන්නෙ අල කරේ තියාගෙන? එක එකාගෙ ඇස්වහ කටවහ වැදිල ඔව්ව ඇහැවෙල ගිහාම නිකං ඉඳපල්ල. "

අප්පච්චි කෑ ගහනකොට අපි අලත් එතනම දාල දුවනව.

" කවුද ඔය මුදලිහාමි? "

මම අහනව.

" මුදලිහාමි තමයි අපේ වී මෝල බලාගෙන ඒකෙ වැඩ කටයුතු කරගෙන හිටියෙ. අප්පච්චිගෙ දුරින් නෑදෑ කමකුත් තියන කතාවක් මම අහල තියේ. මිනිහ එක පාරක් හිරෙත් හිටියලු. මිනීමැරුමකට සම්බන්ද වෙල. මගෙත් එක්ක හරි එකතුයි. මම ඔය ඕන එකක් අහනව.මට ඔව්වයෙ ගානක් නෑ... දවසක් මම ඇහුව වී මෝල ඉස්සරහ වී ගෙනාපු ගෝනි ගොඩ උඩ ඉඳගෙන මුදලිහාමි එක්ක කතාකර කර ඉන්දැද්දි ඇත්තද මුදලිහාමි හිරේ හිටියයි කියන්නෙ? කියල. "

" ඉතිං? "

" මුදලිහාමි ටිකක් වෙලා මගෙ දිහා බලා ඉඳල ඇහුව චූටි දෙයියට කවුද කිව්වෙ? කියල. ඇත්තටම ඒ වෙනකොට මට මතක තිබ්බෙ නෑ කවුද ඒ කතාව මා එක්ක කිව්වෙ කියල..මට හරියට මතක නෑ මුදලිහාමි කවුද කිව්වෙ කියල..ඉතිං ඇත්තද ඒ කතාව? මම ආයෙම ඇහුව..ඔව් චූටි දෙයිය ඒ කතාව ඇත්ත. මම ඒ කතාව චූටි දෙයිය එක්ක කියන්නං... ඒත් අද නෙවෙයි. චූටි දෙයිය තව ටිකක් ලොකු උනහම. මුදලිහාමි එහෙම මා එක්ක කිව්ව "

" එතකොට ඔයාගෙ වයස කීයක් විතර අද්ද? "

" ම්ම්ම්ම්...දහයක් වගෙ….."

" ඉතිං පස්සෙ ඒ කතාව මුදලිහාමි ඔයාට කිව්වද? "

" නෑ මට ඒ කතාව අහගන්ට බැරිඋනා…... මුදලිහාමි හිටපු ගමං අතුරුදහං උනා. "

" ඈ?... අතුරුදහන් උනා? ඒ කොහොමද එහෙම උනේ? "

මම ඇහුවෙ පුදුමෙන් ඇස් දෙකත් ලොකු කරගෙන.

" ඉන්නකො ඒ කතාව මම පස්සෙ ඔයාට කියන්නම් "

" ඒ දවස්වල අපේ ගෙදර අම්ම ඇරෙන්ට අනික් අය හරක්මස් කෑව. අප්පච්චි මාතලෙන් ගේනව හබරල කොලේක ඔතල මස් රාත්තල් දෙකක් තුනක් වගෙ ගෙදර එද්දි. අම්ම කන්නෙ නැතිනිසා කඩේ පිටිපස්සෙ වෙනම ලිපක් හදල තිබ්බ හරක් මස් උයන්ටම. මුදලි හාමි තමයි උයන්නෙ. දුරු මිරිස් ආං අර අඹ ගෙඩිය විතර ගුලියක් අඹරනව ගලේ. ඕකටම ලුණු ඇට දෙක තුනකුත් ගහනව. මස් උයන්ටම තිබ්බ අප්පල්ලයක්. මුදලිහාමි දාඩිය දාගෙන උයනව අපි වටවෙලා බලාන ඉන්නව. "

" මොකද ළමයිනේ ඔතන වටවෙලා ඉන්නෙ? දෙයියෝ සාක්කි, කවදාවත් කාපු නැතිදෙයක් වගේනෙ. මේ කඩේට යන එන මිනිස්සුන්ටත් පේනව... අප්පච්චි කඩේ ලියන මේසෙ පොත්පත්වල ගණං එකතුකරමින් ඉන්න ගමන හිටපු ගමං පස්ස හැරිල ගෝලු ගන්නව. ඒ වෙලාවට අපි ජුංඩක් එහාට මෙහාට උනට ආයම ටිකකිං ලිපට වටවෙනව."

" මස් උයපු දාට අපෙ පිඟං වලට කුස්සියෙං බත් දාගෙන අපි පෝලිමට එනව කඩ කෑල්ලෙ පිටිපස්සට. මුදලිහාමි ඉහිංකණිං දාඩියත් දාගෙන එතකනුත් මස් හොද්ද හැඳිගානව. ඔය වෙලාවට මනුස්සයට අඳින්ට තියනව පරණ සරුවාලයක්.තැන තැන නූල් ගැලවිල එල්ලෙන කාකිපාට ඔය සරුවාලෙයි අප්පච්චිගෙ තැන තැන ඉරිල අණ්ඩ දාපු මේස් බැනියමකුයි ඇඳගෙන පොඩි කොලොම්බුවක ඉඳගෙන මුදලිහාමි ඔය රාජකාරිය කරන්නෙ. "

" මස් හොද්ද කාල්ගාන්ටම තිබ්බ පොල්කටු හැන්දක් වෙනම. ඔයක කුස්සිය පැත්ත පළාතෙ ගෙනියන්ට දෙන්නෙ නෑ අපෙ අම්ම අනික් මාලු පිණි වලට මුහුං වෙයි කියල.අම්ම ඒකෙ මිටේ අග්ගිස්සෙ කට්ටයක් කපල රතුපාර තංගුස් පොටක් ගැටගහල තිබ්බ බැරිවෙලාවත් මාරුවෙයි කියල.ඉස්සෙල්ල අප්පච්චිට එයාගෙ බෙලෙක් පිඟානට මස් බෙදල මැටි කෝප්පෙකිං වහල එතනම බිත්තියට හේත්තු කරල තිබ්බ පරණ ලියන මේසෙ උඩිං තියනව මුදලිහාමි.ඊට පස්සෙ මස් මඩක්කුවත් අරගෙන ලොයි බංකුවෙ පේළිමට ඉඳගෙන ඉන්න අපි ගාවට ඇවිල්ල පොල්කටු හැන්දෙන් දෙක ගානෙ පුරවල මස් බෙදනව.මුදලිහාමි අපිට කතාකලේ දෙයිය කියල. ලොකු අයිය ලොද්දෙයිය, පොඩි අයිය පොඩි දෙයිය, චූටි අයියට හැබැයි චූටි මහත්තය, ලොකු අක්ක හීං දෙයිය, චුට්ටි අක්ක හිච්චි දෙයිය, මම චුට්ටි දෙයිය..."

එයාලගෙ චුට්ටි අයිය වයස පහළවක් වගෙ වෙද්දි හදිස්සියෙම හරියට මොකක්ද කියල හිතාගන්ට බැරි අසනීපෙකින් නැතිවෙලා.

" මට එතකොට වයස දහයක් විතර ඇති. මගෙ ජීවිතේට අපි ආදරය කරන කෙනෙක් අපිව අතෑරල ගියහම දැනෙන දරාගන්ට බැරි වේදනාව, පාළුව ඉස්සෙල්ලම මට දැනුනෙ අපේ චුට්ටි අයිය නැතිවෙච්චි දවසෙ. "

අපේ සෙනේහෙ පටන්ගෙන සතියකින් දෙහෙකින් විතර එයා ඇස් දෙකේ කඳුළු පුරවගෙන මා දැක්ක එහෙම කිව්ව.ඒ මාතලේ රත්නගිරියෙ උඩ තට්ටුවෙ දවල්ට බත් කන ගමන්.