පහුගිය හෙනහුරාදට කලිං හෙනහුරාද මතකයි නේද?...අර ධවාන්ය කියන කොළුව හනුම දර පලන්නැහෙ ඔස්ටේලියං කාරයිංට එලෝ එලෝ තඩි ගැහැව්වෙ.අර අති ගෞරවාර්හ ධුරන්ධර N.G.P. ලලනාව මෙරිල් ලොක්කි ගැන මට කිව්වෙ…..ආං එදා.
ඔන්න මේ හෙනහුරාදත් මම කලිංදා වගේම ඕස්ටේලියා ඉන්දියා ( කලිං බැලුවෙ තුංවෙනි ටෙස්ට් එක. මේ පාර හතර ) මැච් එක බලබල උන්නයි කියමුකො. ඕන්න ආයෙම ටිං ගාල ආව සද්දයක්. බැලුව කම්පියුටර් ස්ක්රීන් එකේ පල්ලෙහා දකුණු කෙරෝල දිහා..දෙයියෝම සාක්කි...
" Oh, no... not her again…….What have I done to deserve this? "
" මොකද බං?....."
මම ඇහැව්ව ටිකක් විතර සැරට..නුහුගුණ හරි නැතුව හරි බබලත්තු එක්ක ටිකක් ඉන්ට ඕන කැත්තට පොල්ල වගෙ. නැත්තං බලන්නෙ කරේ උරේම නගින්ට. කරේ උරේ..කරේ උරේ......මම ඉතිං ඔව්වයෙ අත්දැකීං තියනවනෙ දැං දීර්ග කාලයක් තිස්සෙ...හෙහ්, හෙහ්,
කිව්වම මොකද ලලනා තොමෝ ටිකක් බය උනා...ආය බොරුවක් කියන්නෙ මොකටද?
" අනේ සොරි මම ඩිස්ටර්බ් කලාද..අයියෙ ? "
ඔන්න උන්දැ ඇහුව බෝම බයපක්සපාතව.
දන්නවනෙ මම ඔය සැර පෙන්නුවට මයෙ පපුව උනු වෙනව එක මිලි තප්පරේට.
" නෑ, නෑ..මම මේ මැච් එක ඩිංගක් බල බල හිටියෙ..කියාපං …"
" අයියෙ….මගෙ යාලුවෙකුට ෆෙමිනා එවෝඩ් එකක් හම්බ වෙලා…"
" අඩේ මරුනෙ..දැං ඔය කියන යාලුවා කොහේ කෙනෙක්ද? "
" එයා ඇවිල්ල රාජස්තාන්වල……"
ඔන්න පඳුරු තැලිල්ලකට කාලෝ අයංතේ.....
********************************
රාජස්තාන්....රාජස්තාන් කියනකොටම මට මතක් වෙන්නෙ F ස්ටොප්ස් ඇට් රාජස්ථාන්......ඒ ඇවිල්ල ඡායාරූප ප්රදර්ශනයක්....
මට මතක විදිහට අනුව දශකයෙ අන්තිම අවුරුද්දෙ විතර තිබ්බෙ. කොළඹ කලා භවනෙ...
මම ඔය හැමදාම කියන්නෙ උතුරු මැද සහ නැගෙනහිර පළාත් මායිමේ අර්ධ රාජ්ය ව්යාපෘතියක සේවය කලාය කියල. අනූව දශකයෙ අග භාගෙදි අපෙ ආයතනයෙ ක්රියාත්මක උනා ස්වේච්ඡා විශ්රාම ගැනීමේ වැඩ පිළිවෙලක්. විශ්රාම ගැනීමෙ කිව්වට විශ්රාම ගැන්වීමෙ කිව්වනම් තමයි හරියටම හරි. ඒ කියන්නෙ සේවයෙන් ඉල්ලා අස්වෙන අයට සේවය කරපු කාල සීමාව අනුව වන්දි මුදලක් ගෙවනව.
සේවක අතිරික්තයක් තියනවයි කියල තමා ඔය වැඩේ ක්රියාත්මක කලේ. මටත් හිතුන මදැයි මේකෙ හිටිය මෙච්චර කාලයක්..බලමු අයිං වෙලා අතට ගානකුත් හම්බවෙන එකේ කියල...
අපෙ පිරියම්බිකා තොමෝ මද්යස්තව හිටිය. එපා කිව්වෙත් නෑ. දැඩි කැමැත්තක් පෙන්නුවෙත් නෑ. ඔයයිගෙ කැමැත්තක් කිව්ව
අන්න ඒ ඉල්ලා අස්වීම සම්බන්දව මොහොකට හරි මම ආව දවසක් කොළඹ.හයිඩ් පාක් එක ගාව තිබ්බෙ අපෙ ප්රධාන කාර්යාලෙ. එතනට ගිහිල්ල ඒ වැඩෙත් කරගෙන මහජන පුස්තකාලෙ තිබ්බ මොකක්දෝ පොත් ප්රදර්ශනයක් …ඒකටත් ඔලුව කාරිය ඩිංගක් විතර දාල, හතරයි දහයෙ සෙංකඩගල මැණිකෙට තව වෙලාව තියන නිසා මම කලා භවන ඉස්සරහ පාරෙ ඔහෙ ඇවිදගෙන ගියා. ඒ දවස්වල නම් ආනන්ද කුමාරස්වාමි මාවත . මේ ඊයෙ පෙරෙයිද ඒක නෙළුම් පොකුණ මාවත උනානෙ. මොකද කොරන්නෙ ඉතිං ඉතිහාසය කියන්නෙ මොකක්ද? ඒ ඉතිහාසය අපිට රැකල දුන්නු යුග පුරුෂයො කවුද කියල මෙලෝ හසරක් නොදන්න මිනිස්සු අපි හැමෝම වෙනුවෙන් තීරණ ගන්න බලය තියෙන තැන් වලට පත් උනහම ඔහොම විලම්බීත සිද්ද නොවුනොත් තමයි පුදුම වෙන්න ඕන.
කලා භවනෙ තිබ්බ ඉස්සරහ නෝටිස් බෝඩ් එකක්. “ එෆ් ස්ටොප්ස් ඇට් රාජස්ථාන්.. “ ඡායාරූප ප්රදර්ශනයක්. ඡායාරූප ශිල්පියා පද්ම කුමාර මෙත්තසේන.ඔව් අර සුප්රසිද්ධ පුද්ගලයා තමයි. කලා භවන ඇතුලට එක අඩියයි තිබ්බෙ. මම අමුතුම ලෝකෙකට ඇතුලුවුනා කියලයි මට හිතුනෙ. ආනන්ද කුමාරස්වාමි මාවතේ එහා මෙහා යන වාහන වල ශබ්දය නෑසුණාම නම් නෙවෙයි. ඒත් ඒ ශබ්දය මගෙ මොලේට වැටුනෙ නෑ. කාන්තාර වල දුඹුරු කහ පැහැය, තද නිල් රතු, කහ දුඹුරු පැහැයෙන් බබලන මාළිගාවන් සහ බල කොටු, ඒ වගේම දීප්තිමත් වර්ණ වලින් යුතු ඇඳුම් හැඳි යුවතියන්...මම එදා කලාභවනෙ ගත කල හෝරා අඩකට ආසන්න කාලය ගත කලේ වෙනම විචිත්රවත් ලෝකයක.
අපෙ ජීවිතේ එක එක බලාපොරොත්තු ඇතිවෙනව නේද කාලෙන් කාලෙට?...සමහර එව්ව ඉස්ට උනහම අමතක වෙලා යනව. තවත් සමහර එව්ව මම හිතන්නෙ බහුතරයක් ඉස්ට නොවීම අමතක වෙලා යනව. ඒත් තවත් සමහර බලාපොරොත්තු මහ අමුතුයි. ඉස්ට වෙනකල් හිතේ කොහෙ හරි මුල්ලක රැඳිල තියනව. සමහරවිට අපි දන්නෙත් නෑ එහෙම එකක් තියනවය කියල. ඒත් තියෙනව. එදා කලා භවනෙදි ඒ සන්ධ්යාවෙදි මයෙ හිතට ආවෙත් ඒ වගෙ සදා කල් රැඳී තියෙන බලාපොරොත්තුවක්. වෙන මොකවත් නෙවෙයි.කවදාක හරි රාජස්තානෙට යන්ටම ඕනෙය කියන හිතුවිල්ල...
අතීතාස්මරණ නොහොත් ගොමු තැලීම අංක එක මෙතෙකින් නිමියේය.
********************************
ක්ෂනික ඡේදනය වර්තමානයට...කාලය - පසුගිය සෙනසුරාදා ස්ථානය - කාර්යාලයෙහි මගේ මේසය
" අයියෙ….මගෙ යාලුවෙකුට ෆෙමිනා එවෝඩ් එකක් හම්බ වෙලා…"
" අඩේ මරුනෙ..දැං ඔය කියන යාලුවා කොහේ කෙනෙක්ද? "
" එයා ඇවිල්ල රාජස්තාන්වල……"
" අඩේ ෆෙමිනා එවෝඩ්ස් හම්බවෙන්නෙ නිළියන්ට නෙව. මම දැනගෙන හිටියෙ නෑ බොලේ උඹ බොලිවුඩ් නිලියොත් ආස්සරේ කරනවයි කියල...හෙහ්, හෙහ්, "
" නිළියන්ටත් දෙනව තමයි. ඒත් ඒකෙ තව කැටගරි එකක් තියනව ෆෙමීනා විමෙන් ඔෆ් අචීව්මන්ට් කියල, අන්න ඒ එවෝඩ් එකක් තමයි මගෙ යාලුවට හම්බ උනේ…"
" දැන් මොකටද ඔය එවෝඩ් එක හම්බ උනේ?...හරි කියන්න ඕන නෑ මම දන්නව..උඹ වගෙ පිස්සු හටනක් ආස්සරේ කරනවයි කියන්නෙ බාං දෙන්න ඕනෙ නිකං එවෝඩ්ස් එහෙම නෙවෙයි දහසින් බැඳි පියලි...හෙහ්, හෙහ්, දහසින් බැඳි පියලි…"
" මේ පිස්සු කියවන්නෙ නැතුව මේක අහගං...මගෙ යාලුවා වොලන්ටරි වැඩ කරනව රාජස්තාන් වල ළමා විවාහ වලට විරුද්ධව. අන්න ඒකටයි එයාට මේ පාර තෑග්ග හම්බ වෙලා තියෙන්නෙ. "
********************************
ළමා විවාහ......ගොමු තැලීම...දෙවන භාගය
" යං සුට්ටි පුතේ අර මයියොක්කා පඳුරක් ගලවල අල තියනවද බලන්ට. දවල්ට මයියොක්ක තම්බන්ට පුතා කනව නේද?..."
" මම කනව. ඒත් පුළුං වගෙ තියනව නම් තමයි මම කැමතිම..ඇයි අත්තම්මෙ මයියොක්ක තම්බද්දි පියන වහන්නෙ නැත්තෙ? "
මගෙ පුංචි උදලු කෙටියත් කර තියාගෙන උන්දැ පස්සේන් යන ගමං මම අහනව.
" පියන වහල තැම්බුවම පුතේ හරියට තැම්බෙන්නෙ නෑනෙ ඒකනෙ. "
" අත්තම්ම දන්නෙ කොහොමද? වහල තම්බල බැලුවද? "
මයෙ අත්තම්ම..අම්මයෙ අම්ම..සුට්ටං එකා කාලෙ මයෙ ජීවිතේට ලොකුම බලපෑමක් කලේ උන්දැ....මම ඉපදිල සතියකින් විතර දුවයි මුණුබුරේයි බලන්ට තැම්බුං හොදිත් හදාන ආපු ගමන උන්දැ දිගටම අපෙ ගෙදර නැවතුනා. ආපහු ගියේ ඒ මුණුබුරාත් ඇතුලු හතර දෙනෙක්ගෙ කරපිටිං....හරි ඒ කතාව සහ උන්දැගෙයි මගෙයි තවත් දහසකුත් එකක් පයුරු පාසානං ගැන වෙනම ලියන්නම් වෙලාවක..දැනට මේ මාතෘකාවට අදාලව කතා කොරමුකො. හොඳද?
හයේ නැත්නම් හතේ පංතියෙ මට මතක විදිහට., සමාජ අධ්යයනය කියල විෂයයක් තිබුන අපිට ඒ කාලෙ. ඕකට අපිට කිව්ව අපේ පරම්පරාව අම්මගෙ පැත්තෙනුයි අප්පච්චිගෙ පැත්තෙනුයි දෙපැත්තෙන්ම ඊට ඉහළ මට්ටම දක්වා පරම්පරා සටහනක් අඳින්නෙයි කියල. සමාජ සම්බන්ධතා වගෙ මොකක් හරි ගැන උගන්වන්නයි එහෙම කිව්වෙ.
අප්පච්චිගෙනුත් විස්තර අහගෙන මම ඔය සටහන හැදුව. පංතියෙ ඒ පාඩම ඉවර උනා. ඊට පස්සෙ මට හිතුනා එක එක්කෙනා උපන් වර්ෂ එහෙම දාල ඔය සටහන ටිකක් වැඩි දියුණු කරන්න. අප්පච්චිත් එක්ක ආයෙම එකතුවෙලා ඒ වැඩේ කරද්දි මට ආව පොඩි ප්රශ්නයක්. අම්මලගෙ පවුලෙ වැඩිමලා අපෙ ලොකු මාම. ඒ සටහනේ හැටියට ලොකු මාම ඉපදෙනකොට අත්තම්මගෙ වයස දාහතයි.
සෞඛ්යය සහ ස්වස්ථතාව විෂයයට ඒ වෙනකොට ප්රජනක පද්ධතිය, ගර්භණී කාලය ගැන එහෙම යමක් ඉගෙන ගෙන තිබ්බ නිසා මේ දත්ත ඇත්තම නම් අත්තම්ම විවාහ වෙන්ට ඇත්තෙ අවුරුදු දාසයෙවත් වෙන්ට ඕනය කියල මට හිතුන.
" අම්මෙ..අත්තම්ම කසාද බැඳල තියෙන්නෙ අවුරුදු දාසයෙන්ද? "
" ඔව්, ඒ දවස්වල එහෙම තමයි, ගොඩක් අඩු වයසෙන් ගෑනු ලමයි කසාද බඳිනව…" අම්ම මා එක්ක කිව්ව.
ඒ වෙනකොට මට අවුරුදු දොළහක් ඇති ඕනනම්. ඊට අවුරුදු හතරක් වැඩිමල් වයසෙ ගෑණු ළමයෙක් කසාදයක් බඳිනව කියන එක මට හිතාගන්නවත් බැරිඋනා. ඒ නිසාම දවසක් මොර හූරන වරුසාව වෙලාවක අත්තම්ම මැටි කබලක වැලි උඩ දාල බැදපු රටකජු පොතු ඇරල එකිං එක කටේ දාල හපන ගමං මම උන්දැගෙං මෙහෙම ඇහුව.
" ඈ අත්තම්මෙ ..කසාද බඳින්ට අත්තම්මට බයක් වගෙ හිතුනෙ නැද්ද? "
" සුට්ටි පුතා මොනව අහනවද මන්ද? "
අත්තම්මගෙ එක පාරට මයෙ මූණ දිහා බලල කිව්ව. ඒ හඬේ තිබ්බෙ නොරිස්සුම් ගතියක්මත් නම් නෙවෙයි..ඒ නිසා මම ආයෙම " කියන්නකො අත්තම්මෙ ඉතිං " කියල ඇහුවෙ රටකජු පොතු කාණුවෙ ගලාගෙන යන වතුර පාරට වීසි කරන අතරෙ.
වැස්ස උළු වහලට වැටෙන සද්දෙයි අත්තම්ම රට කජු පොතු අරින සද්දෙයි විතරක් ඇහුනු විනාඩි කීපයක් ගෙවිල ගියා. ආයම ඒ ගැන කතා නොකරන්ට කියල මම හිතාගත්ත.
" ලොකු අත්ත ඉස්සරලම අපේ ගෙදර ආපු වෙලාවෙ මම දුවල ගිහිල්ල වත්ත පහල තිබ්බ පිදුරු මඩුවෙ හැංගුණා. "
මම ඔළුව හරෝල අත්තම්ම දිහා බැලුව. උන්දැගෙ මූණෙ තිබ්බෙ සොඳුරු මතක සැමරුම් අතරින් මතු උන සුන්දර හිනාවක්.
ඊට පස්සෙ අත්තම්මගෙම කටින් විඩෙන් විඩේ පිටවෙච්චි මතක සැමරුම් ඒ වගේම අම්මා, මාමලා සහ පොඩි අම්මගෙන් කියවුනු සොඳුරු මතකයන් පෙලගස්වාගෙන ජී. ආර්. පුංචිමැණිකේ ගෙ කතාව මගෙ හිතේ මම ඇඳගත්ත. ඒක ලියන්න ඕනය කියල මම හිතාගෙන ඉන්නෙ වියුණුවක් ලියන්න පටන්ගත්ත මුල්ම කාලෙ ඉඳලම.
පුංචිමැණිකේ ඇත්තටම වාසනාවන්තයි. ඇයට දීගයන්ට සිදුවූ පුරුෂයා ඇයට වඩා බොහෝසේ වැඩිමහලු උනත් ඉතාම නිවුණු තැන්පත් ගතිගුණ ඇත්තෙක්. රජයේ දුම් රිය සේවයේ Head Fireman ලෙස සේවය කල ඔහුට දාව ඇය දරුවන් දස දෙනෙකු ලබනවා.ජීවිතයේ සැඳෑසමය නිවී සැනසිල්ලේ ගෙවන ඇය මිය යන්නේ අනූ හතර වියැතිව.
ඒ ගම්ලත් රාලලාගේ පුංචිමැණිකේ නොහොත් මගේ අත්තම්මාගේ කතාවයි.
අතීතාස්මරණ නොහොත් ගොමු තැලීම අංක දෙක මෙතෙකින් නිමියේය.
********************************
මගේ මිත්තණිය එසේ භාග්යවත් වූවද මෙසේ විවාහ බන්ධනයට බලහත්කාරයෙන් ඇතුලත් කෙරෙන බොහෝ ලාබාල දැරියන් මුහුණදෙනුයේ බොහෝ දුක්ඛදායක සහ රුදුරු ඉරණමකටය. නන්නාඳුනන බොහෝවිට තමන්ගේ පියාගේ සමවයස්ක වූ පුරුෂයින් හා විවාහ වීමට බල කරනු ලැබ දෙමව්පියන් නෑදෑ හිතවතුන් සහ යෙහෙළියන්ගෙන් එක් සැනෙකින් වෙන් කරනු ලබන්නාවූ ඔවුන්ගේ ඉතිරි ජීවිත කාලයම ගෙවනුයේ බොහෝ සෙයින් හැඬූ කඳුලිනි. ළමා විවාහය යනු අසල්වැසි භාරත දේශයෙහි ඉතා සුලභය. භරතය යනු පරස්පර විරෝධයෙහි ජන්ම භූමිය යැයි කිව හැකි තරමට එරට ඕනෑම සංසිද්ධියක පරම අන්ත දෙක අතර දෝලනය වනුයේ ඇසිපිය ගසන වේගයෙනි.
ඉන්ක්රෙඩිබල් ඉන්ඩියා යනු ඉන්දීය සංචාරක ප්රවර්ධන කාර්යාංශය ඉන්දියාව විදේශිකයින් අතර ප්රචලිත කිරීමට යොදා ගන්න තේමා පාඨයයි.
ඔවුන් ඒ යොදාගැන්මෙහිදී බලාපොරොත්තුවන අර්ථය මෙන්ම ඊට සපුරා විරුද්ධ අර්ථයක් උදෙසාද මේ තේමා පාඨය බොහෝ පහසුවෙන් යොදා ගත හැක.
ලෝකයේ තොරතුරු තාක්ෂණයෙහි ඉහලම ස්ථානයක වැජඹෙන බෙංගලූරු නගරයෙන් බොහෝ ඈත නොවන ගම්මාන වල අද ද කිරිකැටි ගැහැණු දරුවන් උපන් විගස මරා දැමෙන්නේ ඔවුන් පවුලට දැරිය නොහැකි බරක් වගකීමක් ලෙස සැළකීමෙනි.
න්යාෂ්ඨික බලාගාරවලින් විදුලිය නිපදවාගන්න ඉන්දියාවේ තවමත් වයස 13 හෝ 14 වන දැරියන් බලහත්කාරයෙන් ඔවුන්ගේ වයස මෙන් දෙගුණයකටත් වඩා අධික නාඳුනන පුරුෂයින්හට පාවා දීම සාමාන්ය සිද්ධියකි.
********************************
නැවතත් ක්ෂනික ඡේදනය වර්තමානයට...කාලය - පසුගිය සෙනසුරාදා ස්ථානය - කාර්යාලයෙහි මගේ මේසය
" දැන් මොකටද ඔය එවෝඩ් එක හම්බ උනේ?...හරි කියන්න ඕන නෑ මම දන්නව..උඹ වගෙ පිස්සු හටනක් ආස්සරේ කරනවයි කියන්නෙ බාං දෙන්න ඕනෙ නිකං එවෝඩ්ස් එහෙම නෙවෙයි දහසින් බැඳි පියලි...හෙහ්, හෙහ්, දහසින් බැඳි පියලි…"
" මේ පිස්සු කියවන්නෙ නැතුව මේක අහගං...මගෙ යාලුවා වොලන්ටරි වැඩ කරනව රාජස්තාන් වල ළමා විවාහ වලට විරුද්ධව සහ පොදුවේ ගැහැණුන්ට වෙන අසාධාරණ වලට විරුද්ධව. අන්න ඒකටයි එයාට මේ පාර තෑග්ග හම්බ වෙලා තියෙන්නෙ. "
ඇය නොනවත්වා කතා කලාය. මම වචනයකුදු නොදොඩා ඇයට සවන් දුන්නෙමි.
" එයාගෙ කතාව අහපංකො පොඩ්ඩක්...එයාත් වයස දහ හතරෙදි විතර කවුද මනුස්සයෙකුට බලෙන්ම බන්දල දෙන්න හදල දෙමව්පියො. සාමාන්යයෙන් වෙන්නෙ එහෙම උනාම ගෑණු ළමය අකමැත්තෙං උනත් වැඩිහිටියංගෙ බහට නැමෙනව. ඒත් මෙයා කැමති වෙල නෑ ඒකට. බෑම කියල……"
මම හිඳසිටිඅසුනේම පසුපස ඇන්දට හේත්තුවී දෑස පියාගතිමි.ඇගේ කටහඬ කෙමෙන් මැකී ගොස් අවසන අතුරුදන් විය. කාර්යාලය ඉදිරිපිටින් දිවෙන ප්රධාන මාර්ගයේ නිතොර ඇසෙන අනවරත වාහන ගමන් ගන්නා ශබ්දය ද කෙමෙන් හීනව ගොස් අවසන නෑසී ගියේය.
ඒ වෙනුවට අඹ ගසක පත්ර මඳ සුළඟේ සෙලවෙන නාදය මගෙ සවන් පුරා පැතිර ගියේය.එසේය ඒ අඹ ගසකි. ග්රීෂ්ම සෘතුවේ අහසෙහි අනුකම්පා විරහිතව දිලෙන සැඩ හිරුරැසින් බොහෝ පත් හැලීගොස් ඉතිරිවූ පත්ර කිහිපය මඳ සුළඟේ සෙලවෙමින් තමනට හැකි පමණ සෙවණක් ලබා දුන්නෝය.
එසේය. රාජස්ථානයෙහි ග්රීෂ්මය යනු ගත මෙන්ම සිත ද අනුකම්පා විරහිතව පෙලනු ලබන කාලයකි.
ඒ අඹ සෙවණෙහි දැරියන් තිදෙනෙක් යම් ක්රීඩාවක නිරත වෙමින් සිටියෝය.තැනින් තැන නූල් පෑදී කඩමාලුවීගිය එහෙත් කලකට පෙර තද වර්ණයන්ගෙන හෙබි බවට දෙස් දෙන ඇස්වටය දක්වා දිගුවූ සායක් සහ වැලමිට දක්වා දිගු අත් ඇති හැට්ට වලින් සැරසුණු ඔවුහු දහහතර හෝ පහලොස් වන් වියෙහි පමණ පසුවන්නියෝ වූහ.
" ඌෂා..........."
ඒ අසල වූ ගෙපැලින් නික්මුනු තවමත් තරුණ විය නොඉක්මවූ ගැහැණියක් ඔවුන් වෙතට එමින් හඬගෑවාය.
දැරියන් තිදෙන අතරින් හිණ දක්වා වැඩුනු කාල වර්ණ වරලසකින් යුතුවූ සිහින් දැරිය නැඟී සිටියාය.
" අම්මා........."
" මෙහෙට එන්ට..තාම සෙල්ලම..ඇවිල්ල ඔය මූණ ටිකක් හෝදගෙන මේ ඇඳුම දාගන්ට….."
කෙසඟ ගැහැණිය පැවසූයේ රතු සහ කහ පැහැයෙන් සිත්තම් වූ සායක් සහ ඊටම ගැලපෙන හැට්ටයකින් සැදුනු අලුත්ම ඇඳුමක් ඇය වෙත පාමිනි. සතුටින් පිනාගිය දැරිය වහා මව වෙත දිවගියේ හඬ නඟා සිනාසෙමිනි. ඒ පසුගිය ඉරුදින චිත්තෝර් කඩ මණ්ඩියෙන් මෑණියන් මිලදීගෙන ආ ඇඳුමයි.
" ඇයි අම්මා මේ ඇඳුමක් ගත්තෙ මේ හදිස්සියෙ?..."
ඌෂාට අලුත් ඇඳුමක් ලැබෙනුයේ වසරකට වරක් එළඹෙන කුම්භ මංගල්යය දිනයේ පමනක් බැවින් ඇය එසේ විමසුවාය. මවගෙන් ඇයට කිසිදු පිලිතුරක් නොලැබුනද අලුත් ඇඳුම හේතුවෙන් උද්දාමයට පත්ව හුන් ඇය ඒ පිළිබඳව වැඩි දුර නොසිතුවාය.
අලුත් ඇඳුම හැඳගත් දැරිය සිය මව සමඟ කුඩා නිවසේ ඉදිරිපස කොට බිත්තියෙන් ආවරණය වූ කොටසෙහි අසුන් ගෙන හුන් අමුත්තන් ඉදිරියට ගියාය. ඔවුන් ඇය දෙස බලමින් පහත් හඬින් කතාබහෙහි යෙදුනද අලුත් ඇඳුමෙහි තාන් සුවඳ පපුව පුරා පිරීයනසේ විඳිමින් හුන් ඌෂා ඒ පිළිබඳව කිසිදු තැකීමක් නොකලාය.
දින කීපයක් ගෙවී ගියේය. සුපුරුදු ලෙස අඹ ගස සෙවනෙහි දැරියෝ කෙලි දෙලෙන් පසුවූවෝය.
" ඌෂා මදැයි ඔය සෙල්ලම.....මෙහාට ඇවිල්ල මට ටිකක් උදව් වුනා නම් නරකයිද?...තව මාස තුනකිං දීහ යන්ට ඉන්න ගෑණියක් නේද?..."
එකවරම ගෙමිදුලට බට කෙසඟ ගැහැණිය හඬගෑවාය.
ඌෂාගේ ලෝකය කඩා වැටුනේ අසුරු සැනෙනි. ඇය හිඳ හුන් තැනින් නැඟිට්ටේද නිවස වෙත පා තැබුවේද සිහිනෙන් ඇවිදින්නියක මෙනි.
" මොකක්ද අම්මා කිව්වෙ?...මම දීග යනවා?...ඒ මොකටද? කා එක්කද? …"
සිහි එලවා ගත් සැනින් ඇය ලිප අසල බිම ඇණ තබාගෙන ගින්නෙහි කැකෑරෙන කුමන හෝ හොද්දක් හැඳි ගාමින් සිටි අම්මා අසල බිම හිඳගෙන අසූයේ හීන් හඬිනි.
" ගෑණු ළමයි උනාම දීග යන්නෙ නැද්ද?..දැං වයසත් හරිනෙ..අර එදා ආවෙ...උස හීන්දෑරි මනුස්සය..එයා තමයි....හමුදාවෙ වැඩ කරන්නෙ...හොඳට සල්ලි හම්බ කරනවා...ඔයාට දුකක් නැතුව ඉන්න පුලුවන්…"
ගැහැණිය පැවසූයේ හොද්ද හැඳිගෑම මොහොතකට හෝ නොනවත්වමිනි.
ඌෂා දෑස් පියා ගත්තාය. යාබද නිවසකින් අතමාරුවට රැගෙන ආ කලු පැහැ වේවැල් කැඩුණු පුටුවෙහි හිඳගෙන හුන් කට දෙපසින් පහතට නැවීගිය ඝන උඩු රැවුලකින් හෙබි කෙසඟ පුරුෂයා ඇය වෑයමෙන් සිතට නඟා ගත්තීය. ඔහු බොහෝ විට තමාදෙසම දැඩි උනන්දුවෙන් බලා සිටි බව ඒ සමඟම ඇයට සිහිවිය.
දෑස් පියාගත් වනම ලිපෙහි ගිනිදලුවල උනුසුම විඳිමින් තවත් නිමේශයක් ගත කල ඌෂා තීරණයකට එලඹියාය.
එක් තැනැත්තකු හෝ තැනැත්තියක එක් මොහොතකදී ගන්නා එකම තිරණයක් නිසා දහස් සංඛ්යාත මිනිසුන් ගැහැණුන්ගේ ඉරණම සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස් විය හැක බව/ වෙනස් වූ බව මම අමුතුවෙන් කිවයුතු නොවේ. ඌෂා එදින ඒ මොහොතේ ගත් තීරණය නිසා ද දහස් සංඛ්යත නොවූවද සැලකියයුතු මිනිසුන් කෙසේ වුවද ගැහැණුන් සංඛ්යාවකගේ ඉරණම වෙනස් වූ බව මෙහිලා සටහන් කර තබනුයේ තම ඉරණම පරාජිත මානසිකත්වයෙන් භාරගැන්ම ප්රතික්ෂේප කොට ඊට විරුද්ධව නිර්භයව සටන් වැදුනු ඔවුන්ට මෙන්ම ඒ වෙනුවෙන් අවශ්ය පන්නරය නොමසුරුව ලබාදුන් ඌෂාට ද උපහාර පිණිසය.
" නෑ මම බඳින්නෙ නෑ….."
එක්වරම ඉද්ද ගැසුවාක් මෙන් නැඟී සිටිඇය සෙමෙන් එහෙත් ස්ථිරසාර හඬින් පැවසුවාය.
නැවත මම මගේ සුපුරුදු අසුනට පිවිසියෙමි. මගේ යෙහෙලියගේ හඬ යලිත් කෙමෙන් මා සවන් පුරවා ලන්නට විය.
" අඬල කෑ ගහල. .....පණ නහගන්නවයි කියල. අන්තිමට ගෙදරින් යන්නත් ගිහිල්ල වෙන කවුද නෑදෑ කෙනෙකුගෙ ගෙදරක නවතින්න. අන්තිමට අර මනමාලයගෙ කට්ටියට බලා ඉඳලම එපා වෙල ඒ අය වෙන අතක් බලාගෙන. මගෙ යාලුව තමන්ගෙ උත්සාහයෙන්ම ඉගෙන ගෙන එම්. ඒ. එකකුත් කරල. එයා ස්වේච්ඡා සංවිධානයක් පිහිටුවාගෙන ඒ වගෙ බලෙන් බන්දල දෙන්ට යන ගෑණු ලමයින්ට එතකොට ඔය දෑවැදි ප්රශ්න නිසා මනුස්සයගෙ පවුලෙ උදවිය අතින් අතවරයට පත් වෙච්ච කාන්තාවන්ට පිහිට වෙන්ට.එයා දැන් සම්පූර්ණ කාලයම යොදවන්නෙ ඒ වෙනුවෙන්. එන්න ඒකට තමයි මේ පාර ෆෙමීනා එවෝඩ් එක එයාට ලැබුණෙ. "
කවුරුන් හෝ විද්වතෙක් පැවසූවක් මෙහිදී මගේ මතකයට පැමිණේ.
" The true measure of a civilization is not how tall the buildings are nor how wide the highways are, its how they treat their women and children "
ළමා විවාහයන් යනු කාන්තාවන් සහ ලමුන් යන දෙපිරිසම එක්වර අපයෝජනය කිරීමකි.
ළමා විවාහයන් අනුමත කරන සමාජයක් ශිෂ්ඨාචාරයක් ඇගයීමට ලක් කරනා නිර්නායක දෙකින්ම එක්වරම අසමත් වේ.
********************************
විශේෂ ස්තූතිය - එක් සුවිශේෂී අධිෂ්ඨානයකින් සහ අප්රතිහත ධෛර්යයකින් හෙබියා වූ ද දෛවයෙන් නියම කෙරුනු ඉරණමට එරෙහිව සටන් වැද ජයග්රහණය කිරීමෙන් තෘප්තිමත් නොව ඒ සමාන ඉරණමකට මුහුන දෙන තම සොහොයුරියන් රැසකගේ ජීවිත වලට සෙනෙහෙබර ආලෝකයක් ගෙන දෙන්නා වූද අයෝමය යුවතියක පිළිබඳ සොඳුරු සැමරුම් අප හා බෙදා ගැන්ම වෙනුවෙන් මා හිතවත් යෙහෙළිය ...යලිත් වරක් ඔබට