157. වීදි සරන ළය 03 - කොළඹ කළාප දෙවන කොටස

කොළඹ 5 - හැව්ලොක් ටවුම

1890 සිට 1895 දක්වා කාලය තුල ශ්‍රී ලංකාවේ බ්‍රිතාන්‍ය ආණ්ඩුකාරවරයා වූයේ ආතර් එලිබෑන්ක් හැව්ලොක් (Arthur Elibank Havelock) මහතාය. කඩවසම් භාවය අතින් ඉහළ ම ආණ්ඩුකාරවරයා නොවුණාට ‘ජැන්ඩියට’ ඇඳ පැළඳීම අතින් එකල දිවයිනේ ඉහළින් ම වැජඹුණු තැනැත්තා ඔහු විය. කොහොම නමුත් අන් අයට නොවූ අවස්ථාවක් ඔහුට අත්කරදෙමින් මෙරට නගරයක් ඔහු නමින් නම් විය. එම වාසනාව ලද එකම බ්‍රිතාන්‍ය ආණ්ඩුකාරවරයා ඔහු ය. එයට අමතර ව හැව්ලොක් පාර, එලිබෑන්ක් පාර සහ හැව්ලොක් පෙදෙස යනුවෙන් තවත් මාර්ග තුනක් ඔහු නමින් නම් කෙරුණ ද හැව්ලොක් පාර අද වන විට ඔහුට අහිමි ව තිබේ. එහි වර්තමාන නාමය සම්බුද්ධත්ව ජයන්ති මාවත වේ.

කොළඹ 6 - වැල්ලවත්ත

වැල්ලවත්ත යනු වැලි උයන යන්නට සමාන වදනකි. එකල එය සැනෙන් එරෙන වැල්ලෙන් නිර්මිත, වල් පැළැටි සහ පඳුරු වලින් ගහන වූ, මුහුදු වෙරළ කරා දිවෙන මුඩු බිමක් වූ නමුදු වර්තමානයේ ගාලූ පාරේ පිහිටි නගර අතුරින් ඉතාමත් ජනාකීර්ණ වෙළෙඳ නගරයක් බවට පත් ව තිබේ. දිය මං සහ කානු සෑහෙන ප්‍රමාණයක් වැල්ලවත්ත හරහා මුහුදට ඇදෙයි.

(මෙහි දක්වා ඇති මිල ගණන් ගැන අපගේ වගකීමක් නොමැත)

කොළඹ 7 - කුරුඳු වත්ත

1765 සිට 1785 දක්වා කාලයේ ශ්‍රී ලංකාවේ ඕලන්ද ආණ්ඩුකාරවරයා වූ විලෙම් ඉමාම් ෆැල්ක් (Willem Imam Falck) ගොවිබිම් හී කුරුඳු වගා කිරීම පිළිබඳ ව පර්යේෂණයෙහි යෙදුනෙකි. එයට පෙර විශ්වාසය වූයේ කුරුඳු යනු වනාන්තරයේ ස්වභාවික ව වැඩෙන ශාකයක් වශයෙනි. මෙම කුරුඳු යාය දැනට කොළඹ 7 කලාපයට අයත් පෙදෙස ද ඇතුලු ව, මරදානේ සිට හැව්ලොක් ටවුම දක්වා මයිල 12ක් පුරා විහිද පැතිර පැවතිණි. සිංහලෙන් කුරුඳු වත්ත ලෙසින් ද, ඉංග්‍රිසියෙන් Cinnamon Garden ලෙසින් ද, කොළඹ 7 කලාපය හැඳින්වීමට හේතු වන්නේ මෙකී කුරුඳු යායයි.

කොළඹ 8 - බොරැල්ල

බොරැල්ල යනු බොරලු ඇති බිම යන්නට සමාන පදයකි. පෘතුගීසින් ද මේ පෙදෙස හැඳින්වූයේ ගල් ගොඩැල්ල/බොරලු කන්ද - Outeirinho das pedras ලෙසිනි. වර්තමානයේ, වෝඩ් පෙදෙස, දොස්තර ඩැනිස්ටර් ද සිල්වා මාවත (බේස්ලයින් පාර), ඥානාර්ථ ප්‍රදීපය පාර සහ දොස්තර එන්. එම්. පෙරේරා මාවත (කොටා පාර) යන මාර්ග මුණ ගැසෙන පස් මං සන්ධිය නිසා කාර්යය බහුල වූ බොරැල්ල සෑහෙන ජනාකීර්ණ වෙළෙඳ නගරයකි. මෙරට, දරුවන් සඳහා වන ප්‍රධාන රෝහල වන රිජ්වේ ආර්යයා ළමා රෝහල මෙන් ම වෛද්‍ය පර්යේෂණ ආයතනයත් බොරැල්ලේ (MRI) පිහිටා ඇත.

කොළඹ 9 - දෙමටගොඩ

මෙරට, නාග දෂ්ටන ඇතුලු බොහෝ අවස්ථාවන්හි දී දෙමට පඳුරු (Gmelina Asiatica or Asiatic bushbeech) වෙදකම සඳහා භාවිතා කෙරේ. ප්‍රධාන පඳුරෙන් පහළට එල්ලෙන සීනු ආකාර කහපාට මල් ඇති මෙම පඳුරු සාමාන්‍යයෙන් මීටර තුනට වඩා උස් නොවේ. සමහරවිට දෙමටගොඩ ප්‍රදේශය අතීතයේ දී දෙමට පඳුරු දහස් ගණනක් සරුවට වැවුණු ගම්මානයක් ව පවතින්නට ඇත.

එසේත් නැත්නම් එම නාමය භාෂා දෙකක සම්මිශ්‍රණයෙන් බිහි වූවක් විය හැක. පෘතුගීසි බසින් ‘De mata’ යනු වනයේ/බැද්දේ ආදී තේරුමක් දෙන අවස්ථාවකි. සිංහලෙන් ‘ගොඩ’ යනු ‘Village’-ගම යන ඉංග්‍රීසි වදනට යෙදෙන පදයකි. මේ සියලු දේ සළකා බැලීමේ දී දෙමටගොඩ යනු ‘Village in the jungle’ නොහොත් ‘බැද්දේගම’කි. එය අපට ලෙනාඩ් වුල්ෆ්ගේ එනමින් ම වන කෘතිය සහ පරිවර්තන කෘතිය සිහිගන්වයි. (එහි සඳහන් ගම අයත් වන්නේ හම්බන්තොට දිස්ත්‍රික්කයට ය.)

අද වනවිට දෙමටගොඩ යනු ග්‍රාමිය පෙදෙසක් නොවේ. ජනාකීර්ණ නාගරික පෙදෙසකි. ජාතික දුම්රිය කෞතුකාගාරය දෙමටගොඩ පිහිටා ඇති අතර බහු මංතීරු ගුවන් පාලමක් ද දෙමටගොඩ සතුව තිබේ.

කොළඹ 10 - මරදාන

දෙමළ භාෂාවෙන් මරම් යනු ගස ය. දානම් යනු පෙදෙස ය. එසේ ගත්කළ මරදාන යනු ‘ගස් පෙදෙස’ විය නොහැකිද?

ක්ලෆ්ගේ අර්ථ දැක්වීමට අනුව (Clough’s definition) ‘වැලි තලාව’ යන තේරුමින් ‘මරදාන’ බිහි වූ බව දැක්වේ. මුල් ම කුරුඳු වගාව සිදු කරන ලද්දේ මරදාන පෙදෙසේ වැලි තලාවේය. එයින් ලබාගත් අස්වැන්න ශ්‍රී ලංකාවේ හොඳ ම කුරුඳු ලෙස සැළකේ. මේ වැලි පසේ කුරුඳු මෝරා පරිනත භාවයට පත්වන්නට පස් වසක් ප්‍රමාණවත් වුවත්, සාමාන්‍ය පසේ ඒ සඳහා වසර හතක් හෝ ඊට වැඩි කලක් ගතවන බවක් පැවසේ.

මරදානේ කුරුඳු කෙතරම් ඉස්තරම් වූවාද යත් එහි අස්වැන්න විනාශ වන දෙයක් හෝ හොරකමක් කළහොත් මරණ දණ්ඩනය පැනවුණු නමුත් අනෙක් පෙදෙස් වල කුරුඳු අස්වැන්න සඳහා එවැනි වරදකට නියම වූයේ කස පහර දීම පමණි.

වර්තමාන මරදාන කාර්යයබහුල වූ සංකීර්ණ මාර්ග මං සන්ධියකින් හා දිවයිනේ දකුණු දෙසින් ඇදෙන දුම්රිය සඳහා වූ දුම්රිය පර්යන්තයකින් සන්නද්ධ ව සිටින අතර ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන නගර අතර මුල් තැනක වැජඹේ.

669. මගේ පළමු අත් ඔරලෝසුව.....

 

පහුගිය දවස්වල ගෙදර පොඩි පේන්ටිං වැඩක් කලා. කොරෝනා පලවෙනි රැල්ලටත් එහෙම ඉස්සරවෙලා.. හරියටම කිව්වොත් පහුගිය අවුරුද්දෙ පෙබරවාරි මාසෙ විතර..

ගෙදරක පදිංචි වෙලා කාලයක් ඉඳල පේන්ටිං කරනව කියන්නෙ තනිකරම වහක්. බඩු එහාට මෙහාට අදින්ට, බිත්ති කපනකොට එන දූවිලි වැටෙන්නෙ නැතිවෙන්ට පරණ බෙඩ් ෂීට් එතකොට පොලිතීන් ගෙනල්ල වහල දාන එක..ඔන්න ඔය වගෙ රාජකාරි මහ හුඟයි...

හරි ඒ ගැන වෙනම දවසක කියන්නං..ඉතිං ඔය පේන්ටිං වැඩේ ඉවර වෙලා අපි දෙන්න එකතු වෙලා ගෙදර ඔය තියන පරණ පෙට්ටි, ලාච්චු එහෙම අස්පස් කරන්ට පටං ගත්ත. තවම ඒ වැඩේ ඉවරයක් නෑ...

ඉතිං ඔහොම අස්පස් කරද්දි හම්බ වුනා මගෙ පළවෙනි ඔර්ලෝසුව. ඒ කිව්වෙ Wrist watch එක නොහොත් අතේ බඳින ඔරලෝසුව. Citizen Automatic Day & Date ... සෙල්ලං නෑ ඒකට දැං වෙනව වයස අඩුම ගානෙ අවුරුදු 39ක් විතර.... ඕක අපෙ අම්ම මට අරන් දුන්නෙ 1982 අවුරුද්දෙ සැප්තැම්බර් නැත්නම් ඔක්තෝබර් වගෙ කාලෙදි.

දෙපාරක් ඒ ලෙවල් කරල වැඩේ සවුත්තු උනහම මම අනුරාධපුර ටෙක්නිකල් එකේ ආධුනික සැළසුම් ශිල්පී පාඨමාලාවට අයදුම් කලා. ඒකට තේරිලා ලියුම් ආහම අම්මයි මායි නුවර ඇවිල්ල ත්‍රිකුණාමල වීදියෙ ෆැන්සි හවුස් සාප්පුවෙං තමයි අම්ම මට ඔය ඔරලෝසුව අරන් දුන්නෙ.

ඒ දවස්වල අපෙ පුංචි මාම ඒකිව්වෙ අම්මගෙ බාලම මලය වැඩකලේ කොත්මලේ ප්‍රොජෙක්ට් එකේ. ස්කන්ස්කා සමාගමේ. මාමට ස්කන්ස්කා එකෙන් ගෙයක් අරන් දීල තිබ්බ ගම්පළ කහටපිටියෙ. අන්න එහෙ ඇවිල්ල දවසක් ඉඳල ආපහු අනුරාධපුරේ යන ගමන් තමයි අම්ම මට ඔය ඔර්ලෝසුව අරන් දුන්නෙ.

අම්ම ඒ කාලෙ ඉඳම්ම බඩු ගන්න කඩ දෙක තුනක් තිබ්බ නුවර. ෆැන්සි හවුස්, සමරසිංහ ඇස් කන්නාඩි සාප්පුව, නාගලිංගම්ස් රත්තරන් බඩු කඩේ සහ පලය කාට්ස් රෙදි කඩේ...

ඉතිං මේ මගෙ සිටිසන් මිත්‍රය මා එක්ක ටෙක් එකේ ඩ්‍රාෆ්ට්ස්මන් කෝස් එක කලා. ඊට පස්සෙ වාරිමාර්ග දෙපාර්තමේන්තුවෙ ට්‍රේනිං ගියා. ඊට පස්සෙ සංස්කෘතික ත්‍රිකෝණයෙ පරණ පංචායතන සංඝාවාසවල එතනින් ගියාම වැසිකිළි සහ කැසිකිළිවල සැළසුම් ඇන්ද. ඊට පස්සෙ මහවැළියෙ වැලිකන්දෙ සහ බකමූණෙ ඇළවල් හැදුව..වැව් හැදුව..පාරවල් හැදුව..මගෙ විවාහය වෙලාවෙත් මා එක්කම හිටිය.කුකුළේ ගඟ ප්‍රොජෙක්ට් එකේ උමං හෑරුව. ඊටත් පස්සෙ සරසි කන්ස්ට්‍රක්ෂන්ස් කම්පනි එක නුවර ත්‍රිත්ව විද්‍යාලයෙ තට්ටු පහක ගොඩ නැඟිල්ලක් හදද්දි ඒකෙත් මා එක්ක වැඩ කලා.

දවසක් ඒ බිල්ඩිං එක හදද්දි උඩ තට්ටුවක ස්ලැබ් එකට කම්බි බැඳල හරිද කියල බලන්ට නඟිද්දි මෙතුමා මගෙ අතිං ගැලවිල තට්ටු දෙකක් හෝ තුනක් පාතට වැටුන. ඒත් වීදුරුව හීරුණා ඇරෙන්ට වෙන මොකවත්ම වෙලා තිබුනෙ නෑ. එහෙම වැටෙන්ට හේතුව බෙල්ට් එකේ ඇණයක් ගැලවිල.

මම කලේ ඒ වෙලාවෙම නුවර ටවුමට ගිහිල්ල දිනපාල එකට ඔර්ලෝසුව හදන්ට දුන්න. වැඩේට දවසක් දෙකක් යයි කිව්වම එතනිම්ම කැසියෝ අත් ඔර්ලෝසුවක් ගත්ත. දවස් දෙකකින් මට පරණ ඔර්ලෝසුව හම්බවුනාට එතනිං පස්සෙ මම වැඩිපුරම පාවිච්චි කලේ අලුතින් ගත්තු ඔර්ලෝසුව. ඒකට හේතුව මේ පරණ ඔටෝමැටික් ඔර්ලෝසු සෑහෙන්න බරයි. එක පාරක් මට මතකයි මම ඔය කොහෙදිද ඉලෙක්ට්‍රොනික් තරාදියක මේක කිරුව ග්‍රෑම් අසූපහක්ද කොහෙද තිබ්බ.

ඉතිං ඔන්න ඔහොම එදයිං පස්සෙ මේ ඔර්ලෝසුව මම පාවිච්චි කලේ ඉඳහිට වගෙ...ඒත් මම හිතාගෙන ඉන්නෙ මේ කොරෝනා කේස් එහෙම එකලාසයක් උනහම නුවර දිනපාල එකට මේක අරගෙන ගිහිල්ල ෆුල් රෙපයාර් එකක් දීල හදල ගන්ට.ටිකක් බරනම් වැඩියි තමයි . ඒත් එහෙම කියල පරණ මිත්‍රයො අතෑරල දානට පුලුවනිය? නැද්ද හොඳයි?

ආ..මේ..මේ යන්ට එපල්ල..පොඩ්ඩක් හෝව් පලියකුත් තියෙනව...

පලි - විජේ දන්නව නේද? නෑ..නෑ..අර කුවේණිට කොක්ක ගහල ඒ අහිංසක අම්මණ්ඩිගෙං ගන්ට පුලුවං උදව් ඔක්කොම අරගෙන අන්තිමට රටත් ලියවගෙන ඊට පස්සෙ පස්චාත් බාගයට පයිං ගහල එලවල දාපු නරුමය ගැන නෙවෙයි මම මේ කියන්නෙ...CBK ගෙ හස්බන්ඩ්...

අන්න ඒ විජේ පාවිච්චි කලෙත් මේ ජාතියෙම ඔර්ලෝසුවක්..මම ඒ කාලෙ කයිය ගහනව "අඩෝ බලපං මේ ජාතියෙම ඔරලෝසුවක් තමයි විජේ දාන්නෙත්..." කියල..ඒ සීන් එක මම දැනගත්තෙ ඒ කාලෙ තිබ්බ සරසි කියල සිනමා පත්තරයක් ඕකෙ එක පාරක් මුල පිටුවෙ විජේගෙ ෆොටෝ එකක් දාල තිබ්බ අතේ බැඳල තිබ්බෙ ඔය මගෙ ජාතියෙම ඔරලෝසුවක්..

ආ..තව එකක්... 1982 අවුරුද්දෙ ඔය ඔරලෝසුව රුපියල් 800/= ක් වුනා. ඒ කාලෙ හැටියට ලොකු ගාණක්. 1984 අවුරුද්දෙ මහවැලියෙ මගෙ ඉස්සොරෝම වැටුප රු. 940/=

 

156. වීදි සරන ළය 02 - කොළඹ කළාප පළමු කොටස

කොළඹ කළාප

    වර්තමාන කොළඹ නගරය තැපැල් කළාප 15කට වෙන්කර ඇත. කොළඹ කොටුවේ සිට මට්ටක්කුලිය දක්වා වාමාවෘත ව මෙම කළාප නම් කර තිබේ. පුරාණයේ භාවිතා වූ මායිම් සළකුණු මත ම නොපිහිටියත් (විශේෂයෙන් උතුරු කොළඹ), වඩා ආසන්න පැරණි ප්‍රාදේශීය නාමයන් මෙම කළාප සඳහා තවමත් භාවිතා කෙරේ.

(මෙහි දක්වා ඇති මිල ගණන් ගැන අපගේ වගකීමක් නොමැත)

කොළඹ 1 - කොළඹ කොටුව

    කොළඹ වරාය යනු විදේශීය වෙළෙඳුන් පමණක් නොව ආක්‍රමණිකයින් ද එක හා සමාන ව ආකර්ෂණය වුණු ස්වභාව ධර්මයේ අගනා දායාදයකි. පළමුව පෘතුගීසීන් (1505-1656) කොළඹ වරාය වටකොට බලකොටුවක් ගොඩනැගූ අතර, දෙවනුව ලන්දේසීන් (1656-1796) හා තෙවනුව ඉංග්‍රීසීන් (1796-1948) විසින් එය තවදුරටත් වෙනස් කර වැඩිදියුණු කරමින් ගොඩනගන ලදී. පුරාණ කොළඹ නගර සීමාවට අයත් වූයේ කොළඹ කොටුව සිට පිටකොටුව සීමාව දක්වා පමණි.

    බ්‍රිතාන්‍යයින් මෙරට ආක්‍රමණය කරන සමයෙහි කොළඹ නගරයේ මුර අට්ටාල එකොළහක් සහ ප්‍රධාන වීදී හතරක් තිබුණු බව සඳහන් වේ. 1869 දී එතෙක් පැවතී කොළඹ කොටුව බිඳ හෙලීමේදී, රොටර්ඩැම් මුර අට්ටාලය (Rotterdam bastion) බිඳ හෙළා එහි බිත්ති කොටස් වලින් ඒ ආසන්නයේ පැවතී අගල පිරවූ බව පැවසේ. වර්තමානයේදීත් ශ්‍රී ලංකාවේ වෙළඳ හා ආර්ථික කේන්ද්‍රස්ථානය කොළඹ වන අතර එහි සැරි සරන්නේ නම්, කොළඹ ‘කොටුවේ‘ නශ්ටාවශේෂ කිහිපයක් ඔබට අදටත් දැකගත හැකිවනු ඇත.

කොළඹ 2 - කොම්පඤ්ඤ වීදිය

    කොම්පඤ්ඤ වීදිය අතීතයේ දී හැඳින් වූ ප්‍රසිද්ධ නාමය වූයේ වහල් දූපත ‍(Slave Island) යන්නයි. අදටත් එම ප්‍රදේශය ඉංග්‍රීසියෙන් හඳුන්වන්නේ (Slave Island) ලෙසිනි. මේ කියන ප්‍රදේශය අර්ධද්වීපයක් වන අතර එය වර්තමාන කොල්වින් ආර්. ද සිල්වා මාවත නොහොත් යූනියන් පෙදෙසින් ප්‍රධාන භූමියට සම්බන්ධ වේ.

    පෘතුගීසින් විසින් මොසැම්බික් ජාතික කාපිරි මිනිසුන් (නැගෙනහිර අප්‍රිකානු වෙරළින්) 2000කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් මෙරටට ගෙන් ආ අතර පසුකාලීන ව ඔලන්ද ජාතිකයින් විසින් එම කාපිරි මිනිසුන් කුළී හේවායින්, මෙහෙකරුවන් සහ කම්කරුවන් ලෙසින් යොදා ගන්නා ලදී. එසමයෙහි ඇතිවුණු සුප්‍රසිද්ධ ‘කාපිරි කැරැල්ල’ අතරතුර සිදුවුණු බැරන්ට් ද ස්වෝන් (Barent de Swan) නමැති ලන්දේසි නිලධාරියාගේ ඝාතනය හේතුවෙන් කාපිරි මිනිසුන් දැඩි ආරක්ෂක රැකවල් යටතේ තැබීමට නිතී හඳුන්වා දෙන්නට ලන්දේසීන් කටයුතු කරන ලදි. දවසේ කිස අවසන් වූ පසු දෑත් බඳින ලද වහල් මිනිසුන් ඔරු පාරු වල නංවා බේරේ වැව මැද පිහිටි දූපත වෙත ගෙන ගොස් එහි ඇති පැල්පත් හා කුටි වල ගාල් කෙරිණ. වැවේ සිටි කිඹුලන් ඔවුන් එතැනින් පැන නොයන බව සහතික කළ අතර අනාගත කැරලි කෝලාහල මැඩ පවත්වනු වස් වහල් මිනිසුන්ට පෙනෙන පරිදි උස් ස්ථානයක ස්ථාපනය කරන ලද එල්ලුම් ද ගසක් විය. වහල් දූපත නමින් හැඳින් වූ පෙදෙස කොම්පඤ්ඤ වීදිය - Company Street ලෙස හැඳින්වීමට හේතු වූයේ එකල එහි පිහිටුවා තිබුණු රයිෆල් රෙජිමේන්තුවයි. (Rifle Regiment/Company)

කොළඹ 3 - කොල්ලුපිටිය

    කොල්ලුපිටිය යනු ‘කොල්ල කෑ පිටිය’ යන්නෙන් බිඳී ආවක් ලෙස සැළකේ. වර්ෂ 1644 දී දෙවන රාජසිංහ රජ්ජුරුවන්ගෙන් සිහසුන මුදවාගෙන ඔහුගේ දොළොස් හැවිරිදි පුතු රජ කරවීමට සිතා, මහනුවර ප්‍රධානීන් තිදෙනෙක් පිඹුරුපත් සකසන්නට වූහ. කෙසේ හෝ රජ කුමරුවා එය ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර කුමන්ත්‍රණකරුවන්ගෙන් දෙදෙනෙකු හිස ගසා දැමීමට ලක්විය. තෙවැන්නා වූ අඹන්වෙල රාළ ඔලන්ද පාලන ප්‍රදේශයට පලා එන්නේ ඔවුන්ගේ කවර හෝ දඬුවමකට ලක්වීමට සුදානමිනි.

    නමුදු ඕලන්ද පාලනාධිකාරය ඔහුට දඬුවම් පැමිණවීම වෙනුවට වරප්‍රසාද ලබා දුන්නේය. ස්වදේශිකයින්ගෙන් බලහත්කාරයෙන් අත්පත්කරගත්, මුහුදට මුහුණ ලූ සෑහෙන විශාල බිම් කඩක් ඔලන්දයින් විසින් අඹන්වෙල රාළට ලබා දෙන ලදී. එහි පොල් වගාවක් අරඹා මත්පැන් පෙරන ස්ථානයක් පවා පිහිට වූ ඔහු වෑන් රයික්ලෝෆ් - Van Rycloff යන ඕලන්ද නාමය ද ආරූඪ කරගත්තේය. කොල්ලුපිටියේ, ශාන්ත මයිකල් දේවස්ථානය අවට පෙදෙස අදටත් හඳුන්වන්නේ ‘පොල්වත්ත’ යන නමිනි. ස්වදේශිකයින්ගෙන් කොල්ලා කෑ ඒ බිම්කඩ - කොල්ලුපිටිය යන නාමය දරා, ඉතිහාසයේ සිදු වූ ඒ සොරකම සහ සොරුන් සිහිකරවමින් අදත් ගාලූ මුවදොර කෙළවර සිට ගාල්ල දෙසට විහිදි පැතිර සිටී.

කොළඹ 4 - බම්බලපිටිය

    බම්බලපිටිය යන නාමයෙහි උපතට හේතු වී ඇත්තේ එම ප්‍රදේශයේ තිබූ බොහෝ සරුසාර වූ ජම්බෝල ගසකි. ජම්බෝල යනු සිංහල නම වුවත් එය ‘පම්පලිමාසු’ යන දෙමළ හැඳින්වීමෙන් බිඳී සෑදුණු පෘතුගීසි හෝ ලන්දේසී නාමයෙන් බිහි වූවක් ලෙස සැළකේ. ‘පම්ප්ලමූසස්’ (ප්‍රංශ) සහ ‘පොමෙලෝ’ යනුවෙන් ද හැඳින්වෙන ජම්බෝල, පැඟිරි කුළයේ විශාල ම පළතුරකි (citrus maxima). මේ සියලු වදන් වල සම්මිශ්‍රණයකින් බම්බලපිටිය යන නාමය බිහි වූ බව සැළකෙන අතර කොල්ලුපිටිය අවසාන වන තැනින් ඇරඹෙන, වර්තමානයේ බොහෝ ජනාකීර්ණ වෙළෙඳ නගරයක් වන බම්බලපිටිය, ගාලු පාර පාදක කරගනිමින් එමග ඔස්සේ ගාල්ල දෙසට ඇදෙයි.

668. ඇදිහැස මතක......

ඇදිහැස (ඇමරිකන් දීමනා හැමට සමසේ)  විස්කෝතු ගැන සති දෙහෙකට වගෙ කලින් මුහුණු පොතේ පෝස්ට් එකක් මම ෂෙයාර් කලා. හුඟ දෙනෙක් ඇදිහැස විස්කෝතු ගැන තමංගෙ අදහස් කියල තිබ්බ. මම ඉතිං ඒ ගැන මගේ මතක තව දුරටත් සටහන් කරන්නයි මේ හදන්නෙ..

එකේ දෙකේ පංතිවලදි ඔය බිස්කට් දුන්නු බවක් මට මතක නෑ. ඒත් තුනේ පංතියෙදි නම් මට හොඳට මතමයි බිස්කට් 3ක් දුන්නා එක ශිෂ්‍යයෙකුට. ඒ කියන්නෙ 1971 අවුරුද්දෙ. අප්‍රේල් නැඟිටීම නොහොත් ජේ.වී.පී. පළමු අරගලය සිද්ද වෙන්නෙත් ඒ අවුරුද්දෙමයි.

ඒ කාලෙ දවසට කාල පරිච්ඡේද නොහොත් පීරියඩ් අටයි. උදේට පීරියඩ් පහයි ඉන්ටිබල් නොහොත් විවේක කාලයෙන් පස්සෙ තුනයි. උදේ 7.30 ට ඉස්කෝලෙ ආරම්භක සීනුව ගැහැව්වම පන්සිල් අරං වැඩ පටංගත්ත. 

එකාමාරට පියුම් අංකල් (ඉස්කෝලෙ කාර්යාල කාර්ය සහායකට අපි කිව්වෙ එහෙමයි) පුස්තකාලෙ බැල්කනියෙ බලු දං වැලකිං එල්ලල තිබ්බ මලකඩ කාච්ච පරණ ලොරි රිම් එකට අඩියක් විතර දිග යකඩ කෑල්ලකිං (ඒකත් ආය දෙකක් නෑ පරණ මයිනර් එහෙකිං හරි ෆෝඩ් එහෙකිං හරි ගලවල අහක දාපු මොකක් හරි ගැජට් එකක්) දහ පාරක් තඩි බෑවම..(හරියටම දහ පාරයි මිනිහ රිම් එකට තඩි බාන්නෙ..අපි ගණං කරල තියනව) අපි කට්ටිය ලී පුටුවලිං දඩි බිඩි ගාල නැඟිටල "යෝවද තම්පව රෝමනු ජේසු..." කියල ඉස්කෝල් මැදිං වැටිල තිබ්බ පාර දිගේ පල්ලෙහාට දුවගෙන එනව..

පීරියඩ් අටට එක පීරියඩ් එකකට විනාඩි 40 බාගෙ පැය 5 යි විනාඩි 20යි. ඉතුරු විනාඩි 40න් දහයක් උදේම පන්සිල් ගන්ට. ඉන්ටර්වල් එකට විනාඩි 20යි. තව විනාඩි 10ක් වෙන්කරල තියනව දෙවෙනි පීරියඩ් එක පටන් ගන්න ඉස්සෙල්ල පන්තියෙ රෙජිස්ටරේ නොහොත් පැමිණීමේ ලේඛනය ලකුණු කරන්ට. ඒක කරන්නෙ පංතිභාර ගුරුතුමා හෝ ගුරුතුමිය. එකේ පන්තියෙ අපේ පංතිය භාරව හිටියෙ ඩොටී පෙරේරා ගුරු තුමිය. දෙකේදි ලියනාරච්චි මහත්මිය. තුනේ මතක නෑ. පහේදි මුදියන්සේ සර්. හයේදි ජයලත් සර්. හතේදි ජයසිංහ සර්. අටේදි පුංචි නිලමේ සර්. නමයෙදි පුංචි අප්පුහාමි සර්..

ඉතිං අර නම් ලකුණු කරන්ට වෙන් කරල තියන මිනිත්තු දහයෙදි පංති බාර ගුරුවරයා හෝ ගුරුතුමිය ඇවිල්ල නම් ලකුණු කරනව. අපේ නම කිව්වම අපි නැඟිටල දකුණු අත උස්සල ප්‍රසන්ට් හෝ ඉන්නවා කියල කියන්න ඕන. එදා ඉස්කෝලෙ ආපු නැති අයගෙ නම් කියනකොට ඒ කිට්ටුව ඉඳගෙන ඉන්න අය නෑ කියල කෑගහනව. 

"ආර්.ඩී. වීරසිංහ"... "ඉන්නවා....."

"ආර්.කේ. රණතුංග..." "ඉන්නවා....."

"කේ.එන්. ඉන්දතිස්ස.."   "ඉන්නවා.."

"ඩී. ඩබ්ලිව්. රූපසිංහ..."  "ඉන්නවා.."

"එච්. කුඩාහෙට්ටි.."  "ඉන්නවා...."

"එස්. ගලප්පත්ති.."  "ඉන්නවා..."

"එන්. ගුණසේකර.."  "නෑ....."

"බී.ඩබ්ලිව්. දසනායක.." "ඉන්නවා.."

"ෆවාස් අන්වර්...." "නෑ......"

අන්න එහෙම.......

ඊටපස්සෙ එදාට පැමිණි සිසුන් ගණන යටින් ලියල සර්ගෙ හෝ මැඩම්ගෙ කෙටි අත්සන දානව. ඊට පස්සෙ ඉතිං එතුමා හෝ එතුමිය නැඟිටල යනව. ඒ එක්කම ඊලඟ විෂයය උගන්වන ගුරුමහතා හෝ මහත්මිය පංතියට එනව.

අපිට පහේ පන්තිය වෙනකල් ඉංග්‍රීසි ඇරෙන්න ඉතුරු විෂයයන් ඔක්කොම ඉගැන්නුවෙ පංති භාර ගුරු මහතාමයි. හයෙන් පස්සෙ තමයි වැඩේ වෙනස් උනේ. 

ඒ කාලෙනෙ ඔය සමගි පෙරමුණු ආණ්ඩුවෙන් විෂයයන් එතකොට විෂය නිර්දේශයන් ඔක්කොම වෙනස් කරල මහ පෙරළියක් කලේ..නව අධ්‍යාපන ප්‍රතිසංස්කරණ එහෙමයි ඒකට කිව්වෙ..බදියුද්දීන් මහමුද් අධ්‍යාපන ඇමති. ආචාර්ය ප්‍රේමදාස උඩගම අධ්‍යාපන ලේකම්..එයාල තමයි ඔය වැඩ පිළිවෙලේ මූලිකත්වය අරං කටයුතු කලේ..හරි හරි පඳුරු තැලිල්ල ඒ ඇති. 

ඉතිං අර පංතියෙ නාම ලේඛනය ළකුණු කරල ඉවර උනහම ඊලඟට පංතියේ මොනිටර් නොහොත් පංති නායකයට පැවරෙනව බොහොම වැදගත් වගකීමක්..

පංතියෙ ගුරුවරයෙක් නැතිඋනහම ළමයි කෑගහන එක වළක්වා ගන්න එක, එතකොට ගුරු මේසෙට ඉටි රෙද්දක් ගේන එක, කොස්සක් ගේන එක..ඔෆිස් එකෙං චෝක් ගේන එක, කලුලෑල්ල මකන්ට කොට්ටයක් හදාගෙන එන එක, කලුලෑල්ලෙ කලු ගිහිල්ලනම් ලාම්පු දැලියි එඬරු කිරියි කළවම් කරල ගාල කලු ලෑල්ල කළු කරන එක වගෙ රාජකාරිවලට අමතරව මේ වැඩේ තමයි පංති නායකයගෙ වැදගත්ම වගකීම.. 

ඒ කිව්වෙ බිස්කට් පෙට්ටිය ගුරු මේසෙ ලාච්චුවෙං අරගෙන රෙජිස්ටරෙත් එක්ක ඇරගෙන ගිහිල්ල කාර්යාලයෙ ඉස්සරහම තියෙන පොඩි ලොබි එකක් වගෙ කෑල්ලෙ තියල තියෙන මහ විසාල මේසයක් උඩ තියන එක....

ඔය බිස්කට් පෙට්ටිය කියන එක අපේ පංතියෙ නම් තිබ්බෙ බෙලෙක් තහඩුවෙං හදපු මැලිබන් ක්‍රීම් ක්‍රැකර් පෙට්ටියක්. ඕක කලුවෙලා ගන්ඩ දෙයක් නැතුව තිබ්බෙ..ඒකෙ වැඩේ කියන්නෙ අපි පංතියෙං පංතිය ඉහළට යනකොට ඔය බිස්කට් පෙට්ටියත් ඒ එක්කම අලුත් පංතියට අරගෙන යනව. 

මාස හයකට වගෙ සැරයක් පංතිබාර සර් ඕක දැකල කෑගහනව..."මොනවද ළමයි බලනවල මේ පෙට්ටියෙ හැටි..තමුසෙලට දැං අසනීපයක් හැදෙනව මේකෙ ගේන බිස්කට් කාල..කෝ වීරසිංහ?..අද මේක ගෙදර අරං ගිහිල්ල සුද්ද කරගෙන එනව..තේරුනාද? "

"හරි සර්" මම නැඟිටල ඔලුව පාත් කරගෙන කියනව. ඒ රාජකාරිය මට බාර දෙන්නෙ මම තමයි ඒ වෙනකොට පංතියෙ මොනිටර්. මොනිටර්ල මාසෙං මාසෙට එක එක්කෙනා පත් කරනව. එහෙම පත්කිරීමේ පූර්ණ බලතල තියෙන්නෙ පංති බාර සර්ට..

මම ඉතිං එදා ඉස්කෝලෙ ඇරිල ගෙදර යනකොට බිස්කට් පෙට්ටිය අරගෙන යනව. ගිහිල්ල අපෙ මාමගෙ ආයුද පෙට්ටියෙන් වැලි කඩදහියක් අරගෙන අතුල්ලල අර තියන කලුපාට ඔක්කොම හූරල දානව. ඊට පස්සෙ කාඩ් බෝඩ් එකක් අරගෙන ගානට කපල පෙට්ටියෙ පියනෙයි වටේටයි ගම් ගාල අලවනව. පියනෙ ප්ලැටිග්නම් එකකින් ලොකුවට ලියනව 7 A කියල. ඒ අපේ පංතිය. පෙට්ටිය ඇතුලට අම්මගෙ මැහුං පෙට්ටියෙං අරගෙන සව් කොළත් අතුරනව.

ඒ සව්කොල හැබැයි ඕනනම් දවස් දෙකක් තියෙයි. ඊට පස්සෙ පරණ පුරුදු විදිහට බිස්කට් ඉතිං නිකම්ම පෙට්ටියට දාගෙන එනව. වටේට අලවපු කාඩිබෝඩ් එකත් මාසයක් වගෙ යනකොට අතටම දියවෙල ගැලවිල යනව.

පස්සෙ හැබැයි මෙහෙම දෙයක් උනා. අපේ පංතියෙ හිටිය යාලුවෙක් එයාගෙ තාත්තට ගැරෑජ් එකක් තිබ්බ. මිනිහ මොනිටර් උනහම කලේ බිස්කට් පෙට්ටිය වටේටම ලා නිල් පටට තීන්ත ස්ප්‍රේ කරගෙන ආව..එතනින් පස්සෙ හැබැයි පෙට්ටිය යස අපූරුවට තිබ්බ අවුරුද්දක් දෙකක් යනකල් ලා නිල් පාටින් බැබලි බැබලි..

අර ඔෆිස් එකේ මෙසේ උඩ තැන්පත් කරල තියෙනවනෙ හැම පංතියකම බිස්කට් පෙට්ටි....අපේ පංතියෙ පෙට්ටිය තමයි එතනිං කප් ගහපු ලස්සනම පෙට්ටිය..නම්බර් වන්..අපි බොහොම ආඩම්බර උනා ඒ පෙට්ටිය ගැන..

ඉතිං ඔය බිස්කට් පෙට්ටියෙ තමයි අපේ පංතියට ඇදිහැස විස්කෝතු ගේන්නෙ...අර මම කලින් කිව්වෙ නාම ලේඛනෙත් එක්ක පෙට්ටිය ගිහිල්ල තියනව කියල ඔෆිස් එකේ තිබ්බ විසාල මේසයක් උඩ..ඉන්ටර්වල් එක කිට්ටු කරල අපේ පියුම් අංකල් හෝ ඔෆිස් එකේ ඉන්න වෙනත් ලිපිකරු/කාරිනියක් හරි නාම ලේඛනේ අනුව එදා පැමිණි සිසුන් ගාණට එකාට බිස්කට් තුන ගානෙ වැටෙන්න අර පෙට්ටියෙ පිළිවෙලට බිස්කට් අඩුක් කරනව.. 

පස්වෙනි පීරියඩ් එක ඉවර වෙන්නෙ 11.10 ට..එකොළහ වගෙ වෙනකොට පන්තියෙ උගන්නන සර් හෝ මැඩම් අත් ඔරලෝසුව බලල මොනිටර්ට කතාකරනව..මම මොනිටර් නම් මට.."වීරසිංහ ගිහිල්ල බිස්කට් අරං එන්න..." 

කොහොමත් ඔය බිස්කට් ගන්න යන වෙලාව වරදින්නෙ නෑ..ඒ කාලෙ අපි කවුරු ගාවවත් අත් ඔරලෝසු තිබ්බෙ නෑ..ඉස්සෙල්ලම මම අත් ඔරලෝසුවක් බැඳගෙන ගියේ නමය පන්තියෙ අවසානයෙ තිබ්බ ජා.පො.අ.ස. විභාගෙට..සාමාන්‍ය පෙළ විභාගෙ වෙනුවට අපි වාඩිවුනේ ජා.පො.ආ.ස. විබාගෙට..

පස්වෙනි පීරියඩ් එක පටන්ගෙන විනාඩි දහයක් පහළවක් වගෙ යනකොට පංතියෙම එවුං මං දිහා බලනව..ලඟ ඉන්න එවුං හෙමීට කියනව "ඒයි වෙලාව හරි බං.." කියලත්...සර්ට මේ කසුකුසු ඇහුණම තරහ යනව.."ඉන්නවලකො..මම වෙලාව ආවම කියන්නං..එතකල් මේ පාඩම අහගන්නවල.."

සර් "හරි වීරසිංහ දැං යන්න.." කිව්වම මම ඔෆිස් එකට ගිහිල්ල අපේ ලා නිල් පාට බිස්කට් පෙට්ටිය අරං එනව...ගෙනල්ල සමහරවිට සර්ගෙ මේසෙ උඩ තියනව..සමහර සර්ල "හරි හරි ඔන්න ඕක බෙදල දානව..හැබැයි කන්නෙ එහෙම නෑ.." කියල කියනව..

මම කරන්නෙ පේළියෙන් පේළියට ගිහිල්ල ඒ පේළියෙ ඉන්න ළමයි ගානට එකාට තුනක් ගානෙ බිස්කට් කෙළවරේම ඩෙස්ක් එක උඩ තියනව. එතකොට ළමයි තුන ගානෙ බිස්කට් බෙදා ගන්නව. සමහර දාට බිස්කට් කැඩිලනම් වැඩිපුර හම්බ වෙනව. එක්කෙනාට හත අටක් වගෙත්. එහෙම උනහම අන්තිමට පේලියෙ අයට වාසියි.....

මන්චී විස්කෝතු කර්මාන්ත ශාලාව පටන්ගත්තෙම ඔය ඇදිහැස විස්කෝතු නිෂ්පාදනයට කියල මම අහල තියනව.මැලිබන් විස්කෝතු සමාගමේ වැඩ කරපු තුන් හතර දෙනෙක් එතින් අයින්වෙලා ලු මන්චී ෆැක්ටරි එක දැම්මෙ...

ඇදිහැස කියල ගහල අන්තර්ජාලයෙ සර්ච් කරද්දි මෙන්න මේ කවි පෙලත් හම්බ උනා.ඒකෙත් තියනව ඇදිහැස බිස්කට් ගැන...යෝධ ඇළ, ට්‍රැක් දාසය කියලත් තියන හින්ද බොහෝවිට මේ කවිපෙලේ කියන්නෙ මම කාලයක් වැඩ කරපු බකමූණ ප්‍රදේශය ගැන වෙන්නත් පුලුවෙනි.

ඔබ ගිලී මළ තැන

ඇල කණ්ඩියේ වාඩි වී

පා ඔබා දිය කඳ තුළ බලා සිටියෙමි,

ඔහේ ගලනා යෝධ ඇළ දෙස,

ළමා කල මතකයේ පෙණ කැටිති පාව එන.

වතුර බසිනා තැන ‍පෙනී නොපෙනී සරන,

ගොම්මනේ ගීතය ගයන,

හොල්මන් කුරුල්ලෙකු පැමිණ,

තුඩගින් ගෙනා රාත්‍රිය

යෝධ ඇළ කුඹුක් අතුපතර දවටා

සට සට හඬින්

තටු සලා ඉගිළ යයි.

ඇල කණ්ඩියේ ගව මංකඩක

සිය දහස් ගව කුර සටහනින් මැකී ගිය

එගොඩ වූ බව මිස යළි මෙගොඩ වූ ලකුණු නැති

ළමා පා සටහනකි, දසක ගණනක් පැරණි.

නෑ සියන් කිසිවෙකුත් නැති

ගොපළු කොළුවෙක් මගෑරුණු ගවයෙකු සොයා,

රෑට දෙන රොටී පළුවද දඬුවම විසින් අහිමිව,

රැය පුරා බඩ වැටි අතර සැරි සරා

බිඳී ගිය බැරෑඬි හඬකින් ගවයන්ට අඬ ගසන හඬ

ඇල එගොඩ දුර සිට යම්තමින් තාමත් ඇසෙයි.

නොගිලී සිටිනු වස් අත්පා ගසන විට

ජලතලය කැළඹෙන හඬ,

මෙගොඩ වූ යමෙකු හතිලමින්

තෙත බරිත රෙදි කඩක් ගසා දමනා හඬ,

කෙවිටෙන් පඳුරකට ගසමින් ළඟ ළඟම පිය මනින හඬ,

නමින්වත් නොදැන හුන් අම්මෙකුට අප්පෙකුට

දුක කියා තනිව ඉකිබිඳි ඒ ළමා කට හඬ,

නෑසු කන්ව නිදි ගත් මගේ සුන්දර ගම්දොර

එදා මෙන් තාමත් නිදයි, සඳ රාත්‍රිය මළවුන්ට වෙන් කර.

ට්‍රැක් දාසයේ සියඹලා ගස යට

ගොඩ දමා තිබිණි මැස්සක් මත

ඒ අනත් දරු මළ කඳ.

කිසිදා නොපිරි කුස, සුසුම් සිර වූ පෙණහළු

යෝධ ඇල වතුරෙන්, රොන් මඩින් පිරී තිබුණෙන්

ගිලී මිය යාමක් ලෙස තීන්දුව පළවිය.

රැස්ව හුන් සියල්ලන් විසිර ගිය පසු,

ඉතුරු වූ එකා දෙන්නා එක්ව,

කුඹුරු යායට ඉහළ රිසිවේසන් කෑල්ලේ වළ දමන්නට

ඔබේ මල කඳ රැගෙන යන විට පසුපස ගෑටුවෙමි,

හඬන්නට කිසිවෙකුත් නොසිටිය අවමගුල් පෙරහැරක.

පාසල් යනෙන මග ගඩාගෙඩි ඇදිහැස විස්කෝතු,

හුවමාරු වුන සුපුරුදු සියඹලා ගස යට,

ගවරැලද පිරිවරා සිනහ සී අත වනන,

ඔබේ රුව දකිනු වස් මොහොතකට අමතකව,

නතර වී බලන කල,

ඒ ගසේ අත්තක, දිරා යන ඔබේ වැරහැලි කමිසය

එකම එක සුදු කොඩිය වී ඔබෙ මළ ගමට එසැවුණු,

රැඳී තිබෙනායුරු දුටුවෙමි, බොහෝ කල් යන තෙක්.

යෝධ ඇල නගන මේ රැළි

සඳ රැයෙක ඔබ දියෙන් මතු වී ඉඳ හිට

කිසිවෙකු දකින්නට පෙර

යළි කිමිදෙනා විට මතුවන කැළැඹුමය.

ඈත සිට විත් පහලටම පාව යන මේ පෙණ ‍පිඬු

යෝධ ඇල පත්ලේ රොන් මඩ අතර සැඟවුණු,

තාමත් බුබුලු ලා මතුවන ඔබේ අවසන් හුස්‍මය.

අජිත් සී හේරත්  2010 මාර්තු

155. කොරෝනා මතක - 01 ජාල සරණ

    මේ අවුරුදු දෙකට, උපන් දා සිට නොකළ දේවල් කරන්න සිදු වෙලා අපට. තව කොයි කී කාලයක් එහෙම කරන්න වෙයි ද දන්නේ කොරෝනා තමයි. තව කීයක් නම් වර්ෂන් එවන්න හිතාගෙන ඉන්නවා ද වෙන කවුද දන්නේ?

    ළමයින්ට අතවත් තියන්න තහනම් කරලා තිබුණු අපේ ජංගම දුරකතන, දැන් හදිසියකට ඇමතුමක් ගන්නවත් අපේ අතට ගන්න බැරිව ගිහින්. ඒ මදිවට එන ඇමතුම් විසන්ධි කරගෙන, එයාලාගේ වැඩේ කරගෙන යන්න ඉඩ දෙන්න‌ වෙලා. අනේ කාලේ, ගේ ඇතුලෙ ම වාසේ!

    ඒ අතරේ හොඳ දේවල් ද සිදු නොවෙනවා නොවේ. මාර්තු මාසේ දිනෙක මගේ හිතවතියකගේ පියා අභාවප්‍රාප්ත වුණා. ඒ දිනවල සංචරණ සීමා පනවන්න තරම් මේ රටේ කොරෝනා නොතිබුණු නිසා, අවමංග්‍යයට සහභාගි වන්නත්, බණ පැවැත්වුණු දින දවල්වරුවේ ඒ නිවසට ගොඩ වැදී එන්නත් අවස්ථාව සැලසුණා.

    තුන්මාසේ පිංකම තිබුණේ පසුගිය දා. සංචරණ සීමා තදින් ම ක්‍රියාත්මක වෙනවා. ඒ අතරේ මගේ මිතුරියගෙන් මේ පණිවුඩය එනවා.

    "අපේ තාත්තාගේ තුන්මස් දානය වියළි ආහාර පූජාවක් ලෙස පන්සලට පූජා කළා. ඒ වෙනුවෙන් පිං අනුමෝදන් කිරීම හෙට (13 ඉරිදා) පෙ. ව. 11.00ට යොදා ගත්තා. ‌මෙය Zoom ඔස්සේ පැවත්වෙන බැවින් ලින්ක් එක පසුව එවන්නම්. හැකි සෑම ‌කෙනෙකුම සහභාගි වන මෙන් ඉල්ලා සිටිනවා"

    ඉතින් එතරම් දුර නොවන අපි වගේ ම දුර බැහැර ‌ප්‍රදේශ වල වාසය කරන නෑදෑ හිතවතුන් පවා අන්තර්ජාල පහසුකම ඔස්සේ එම අවස්ථාවට සහභාගි වුණා. රටේ මේ තත්ත්වය නොවුණා නම් ඒ සියලුම දෙනා නොවුණත් බොහෝ දෙනෙකු දුර බැහැර සිට මේ අවස්ථාවට සහභාගි ‌වනු පිණිස එයි. ඒත් අදාළ කාරණය කොහොමින් හරි ඉටු වුණා. රට සාමාන්‍ය තත්ත්වයේ තියෙද්දි පැමිණීමට අපහසු අය පවා සහභාගි වුණා. වෙනස්, ආගන්තුක අත්දැකීමක් වුවත් විය යුතු දේ හොඳින් ඉටු වූ බව හැමදෙනා ම වගේ කියලා තිබුණා. අඩුවකට තිබුණා නම් ඒ මුණ ගැසී කතා බස් කිරීමේ අවස්ථාව අහිමි වීම පමණයි. හැබැයි ඒ කියලා නැහැ, හාමුදුරුවන් වහන්සේ සහභාගිවන මාධ්‍ය විවෘත වනතුරු ඔවුන් සියලු දෙනා වාසේ දේසේ කතා කරමින් හිටියා.

    අද කොළඹ ගෝතමි බාලිකා විද්‍යාලය සිය 75 වන සංවත්සරය සමරනවා. උදෑසන 8.30 සිට පෙරවරු 11.00 තෙක් Zoom තාක්ෂණය ඔස්සේ පාසලේ ගුරු මණ්ඩලය, ආදී ගුරුවරුන්, දරුවන්, ආදී ශිෂ්‍යාවන්, දෙමව්පියන් ඇතුලු පිරිස සහභාගිවන උත්සවයක් පැවැත්වුණා. එය Youtube Live ඔස්සේ විකාශය වුණා. එහි දී ප්‍රධාන ආරාධිතයින්, පාසලේ විදුහල්පතිනිය ප්‍රමුඛ ගුරුමණ්ඩලය, කීර්තිමත් ආදි ශිෂ්‍යාවන්, සිසුවියන් ආදී බොහෝ‌ දෙනෙක් සිය අදහස් පළ කළා. ‌හැම දෙනා ම සිය නිවෙස් වල සිට හෝ රාජකාරින් හී නියුතු වෙමින් හෝ ඒ උත්සවයට සහභාගී වුණා. සිය කතාවන් පැවැත්වූවා. වැදගත් ම දේ පිටරටවල වාසය කරන පාසලට සම්බන්ධ වැදගත් කාර්යය භාරයක් ඉටු කරපු පිරිසටත් මේ සඳහා සහභාගී වීමට අවස්ථාවක් ලැබීමයි. විවිධ ප්‍රාසාංගික වැඩසටහන් කිහිපයකුත් එම උත්සවය හැඩ කළා.

Gothami Balika Vidyalaya 75th Anniversary Program

    ඉතින් ඊටත් වඩා වෙන ‌මොනවද කියලයි මට හිතෙන්නේ. ඇඳුමේ පැළඳුමේ, ගමන් වියදමේ, ගමන් මහන්සියේ සිට තව කී නොකී ‌කොතරම් ආකාරයකින් පහසුවක් ද?

    අපේ තිදරු පවුලට, උත්සවයකට සහභාගි වෙන්න තියෙනවා කියලා මතක් වෙද්දිත් මට උණ හැදෙන්න එනවා වගේ දැනෙනවා. දරුවෝ එක්කගෙන යන්න ඔනෑ, ඒ ඒ තැන් වලදි කටවල් වලට ඉබ්බන් දමා තබා ගන්න ඔනෑ, බඩගිනි දැනෙන වෙලාවට කෑම වතුර සූදානමින් තියෙන්න ඔනෑ. ඊට පස්සේ මද වේලාවකින් වැසිකිලි පහසුකම් හොයන්න යන්න ඔනෑ. අනේ ඒකට අද! ‌පොඩි දෙන්නා එයාලාගේ වැඩ. මායි දුවයි විතරක් වැඩසටහන බැලුවා. කොච්චර පහසුවක් ද?

    සමහරවිට උත්සවාකාරයෙන් පාසලේ පැවැත්වූවා නම් දරුවන්ට හරි හැටියට නෑසෙන්න ඉඩ තිබුණු බොහෝ වටිනා දේශනයන් අද පැහැදිලි ව අසා ගැනීමේ පහසුකම සැළසුණා. කීර්තිමත් ආදි ශිෂ්‍යාවන්ගේ කතාවන් සම්පූර්ණයෙන්, පැහැදිලි ව අසා ගැනීමට ලැබීම දරුවන්ට තමන් යා යුතු මග පිළිබඳ අදහසක් හිතට ගෙන එනවා.

    රට යහපත් අයුරින් පවතින කාලයක වුණත් ඇයි අපිට මේ වගේ සරළ ව මෙවැනි කටයුතු අහවරක් කරන්න බැරි? ලෝකය ම තම තමන්ගේ සියලු කටයුතු අනිවරතේ සංකීර්ණ කරගෙන කියලා හිතෙන්නේ නැද්ද? වෙලාවකට කල්පනා කර කර ඉද්දි කොරෝනා සමය නිසා කෙතරම් නම් සංකීර්ණ කටයුතු ඉතාමත් සරළ ව කරගන්න මිනිස්සු හුරු වෙලා ද කියලා කල්පනා වෙනවා. ඒ ගැනත් වෙලාවක ලියන්න ඔනෑ.

    අද රාත්‍රීයේ සර්ව රාත්‍රික පරිත්‍රාණ ධර්ම දේශනාවක් Zoom හා Youtube Live ඔස්සේ පැවැත්වීමට ගෝතමී විද්‍යාලය කටයුතු සියල්ල සූදානම් කර අවසන්.

    සිය විදුහලේ 75 වන සංවත්සර සැමරුම වෙනුවෙන් සම්ප්‍රදායට ගරු කරමින් සංවිධානය කළ යුතු ව තිබෙන සියලු කාරණා සමාජ දුරස්ථභාවය පවත්වාගෙන යමින් ඉටු කරමින් රටට ආදර්ශයක් ගෙනා ගෝතමී බාලිකා විද්‍යාලයට අපගේ සුබ පැතුම්!

154. වීදි සරන ළය - 01

  

    මේ මවිසින් ඇත්ත පුවත්පතට වසර කිහිපයකට පෙර පරිවර්තනය කළ, ඉංග්‍රීසි බසින් වූ ග්‍රන්ථයක හැඳින්වීම සහ ඊට පසු පළ කෙරුනු ලිපියයි. මුල් රචකයාගේ නිසි අවසරය මත පරිවර්තනය ආරම්භ කෙරුණු මෙම ඉංග්‍රීසි ග්‍රන්ථය, ලිපි පෙළ අවසානයේ සිංහල බසින් ග්‍රන්ථයක් ලෙස සම්පාදනය කිරීමේ බලාපොරොත්තුව අප වෙත වූවත්, ඇත්ත පුවත්පත නතරවීමෙන් පසු එම කටයුත්ත යම් පමණකට අඩාල විය. පසුව නැවතත් පරිවර්තන කටයුත්ත ආරම්භ කෙරුණු අතර ‌මුල පටන් එම ලිපි පෙළ නිදහස් සිතුවිලි පාඨකයින් වෙත ඉදිරිපත් කිරීම අපගේ බලාපොරොත්තුවයි.

ආරම්භක ලිපිය

    පර්යේෂණාත්මක ලේඛනයෙහි නියැලෙන වෘත්තිකයෙකු වන, ඉංග්‍රීසි ජාතික ජෙෆ් එල්ස් (Geoff Ells) මහතා කොළඹ බ්‍රිතාන්‍ය කවුන්සිලයේ වෘත්තීය පුහුණුකරුවෙකු වශයෙන් 2008 සැප්තැම්බර් මස සිට 2013 මාර්තු දක්වා වසර හතරකට අධික කාලයක් සේවයෙහි නියුතුව සිටියේය. ඒ අතරවාරයේදි, කොළඹ නගරයේ මංමාවත් හා ප්‍රසිද්ධ ස්ථාන සම්බන්ධයෙන් සිදු කරන ලද පර්යේෂණ හා නිරීක්ෂණ මතින් රචනා කරන්නට යෙදුණු COLOMBO JUMBO කෘතිය ඇසුරෙන් කළ අනුවර්තනය...

පරවියා සහ කොළ අඹ ගස

    ලන්දේසින්ගේ කොළඹ ලාංඡනයේ අඹ ගසක් සහ එහි වසා සිටින පරවියෙකු දැක්වෙයි. කොළඹ යන නාමය ඉපැද්දීමෙහි ලා මෙම පරවියාට විශේෂ තැනක් හිමිවුණු බව ඇතැමෙකුගේ මතය වේ. එයට හේතුව, පෘතුගීසි බසින් පරවියා “COLUMBUS - කොළම්බස්” යනුවෙන් හැඳීන්වීම නිසාය.

    පෘතුගීසි ජාතික ඉතිහාසඥයෙකු වන “DE QUEYROZ - ඩී කීරෝස්” නැමැති අයගේ යෝජනාව වූයේ කොළඹ - COLOMBO යන නාමය “කොළ-අඹ” යන වදන් එකතු වීමෙන් නිම වී ඇති බවයි.

    17 වන සියවසයේදී, කන්ද උඩරට රජුගේ සිරකරුවෙකු වූ ඉංග්‍රීසි ජාතික රොබර්ට් නොක්ස් ද මෙම කාරණය යම්තාක් දුරට ස්ථීර කරමින් කරුණු ඉදිරිපත් කරයි.

    කොළඹ නගරයේ බටහිරට වන්නට තිබුණා යැයි සැළකෙන, කිසිදා ඵල හට නොගත්, කොළ පමණක් තිබුණු අඹ ගසක් ස්වදේශීකයින් විසින් කොළ-අඹ ගස ලෙසින් හැඳින් වූ බවත්, පසු කාලීන ව කොළ අඹ -> කොළ-අඹෝ බවට හැරෙද්දී, ක්‍රිස්තියානීන් COLUMBUS සිහිකරනු වස් එය COLOMBO බවට හරවා ගන්නා ලද බවත් රොබට් නොක්ස් පවසයි.

    මේ අතර නූතන ලේඛකයෙකු වන හේරත් යන අය තමන්ගේ අදහස මෙසේ බෙදා ගනී.

    “සිංහලයින් කොළඹ හැඳින්වූ ආකාර දෙකක් තිබිණ. කොළොන්තොට සහ කොළ-අඹ යනු ඒ දෙ-ආකාරයයි. කොළ-අඹ ලෙස හැඳින්වූයේ ඒ සුප්‍රසිද්ධ ගෙඩි නැති, කොළ පමණක් ඇති අඹ ගස නිසා වන අතර එම ගස, පරම්පරා ගණනාවක් තිස්සේ කොළඹ කොටුවේ, Commissariat Street - කොමිසාරියෙට් වීදිය ආසන්නයේ විරාජමාන ව සිට, ප්‍රමුඛ බිම් සළකුණක් වශයෙන් ඉතිහාස ලේඛනයන් හී සිය අනන්‍යතාව සළකුණ කර ඇති බව පෙනෙන්නට තිබේ”

කොළොන්තොට

    කොළඹ නාමයෙහි උප්පත්තිය පිළිබඳ පැතිර ගිය තවත් මතයක් ලෙස, එහි මූලාරම්භයට වරායක් හෝ ගංගාවක් හේතු වූ බව පැවසෙන කතාව දැක්විය හැකිය. මුහුදු සංචාරයෙන් පසු යෝනක වෙළඳුන් රට ඇතුලට සිය යත්‍රා ඇතුලු කළේ කැළණි තොට හෙවත් කැළණි ගංගාවේ වරාය තුලිනි. කාලාන්තරයක් තිස්සේ කටවහරින් පැමිණි මේ වදන් කැළණි තොට -> කොළොන්තොට -> කැළැම්බෝ ලෙස වෙනස් වන්නට ඇති බව එම මතය දරණ අයවලුන්ගේ පිළිගැනීමයි. 19 සියවසයේ මුල් කාලයේ දී උපන් බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික දේශාටකයෙකු වන ශ්‍රීමත් එමර්සන් ටෙනන්ට් - SIR EMERSON TENNANT සිය ලේඛනයන් හී කැළණි ගංගාවේ නමින් කොළඹ යන නාමය බිඳි එන්නට ඇති බව පිළි ගන්නා අතර 20 වන සියවසයේ ඉතිහාසඥයෙකු වන එස්. ජී. පෙරේරා පියතුමා වඩා විස්තරාත්මක ව මෙම කාරණය සොයා බලයි. ඔහුට අනුව මෙම නාමය ඉපැද්දීමෙහි ලා හේතු වුණු ගංගාව වෙසෙසින් ම කැළණි ගඟ නොව, එහි අතු ගංගාවක් වන කොළොන් නම් වන ගංගාව විය යුතුය.

    “බොහෝ අයට මග හැරුණු කාරණයක් තිබෙනවා. කොළඹ හැඳීන්වීමේ දී සාහිත්‍යමය කටයුතු වලදී භාවිතා වන නම කොළොන්තොට වත්දී මට නිතර කල්පනා වුණු දේ නම්, ගිංතොටින් මුහුදට ගලා බහින්නේ ගිංගඟ නම්, කලුතරින් (කලුතොට) මුහුදට ගලා බහින්නේ කලුගඟ නම්, කොළොන්තොටින් මුහුදට යන ගංගාව ඉන්තේරුවෙන් ම කොළොන් ගඟ විය යුතු නොවේද යන්නයි” එසේ නම් කොහෙද මේ සැබෑ ම කොළොන්තොට?

    එයට පිළිතුර යෝජනා කරන්නේ කීර්තිමත් ලාංකිකයෙකු වන ශ්‍රීමත් පෝල් ඊ පීරිස් මහතා විසිනි.

    “සිංහලයින් විසින් එකල කොළොන්තොට යනුවෙන් හඳුන්වන ලද්දේ, වර්තමානයේ දී උතුරින් බංගසාල වීදීයෙන් ද, නැගෙනහිරින් හතරවන හරස් වීදියෙන් ද, දකුණින් මැලිබන් වීදියෙන් ද, බස්නාහිරින් ඉදිරි වීදියෙන් ද (Front Street - මල්වත්ත පාර), වටව ඇති, පිටකොටුව සීමාවෙන් හරි අඩකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ආවරණය කරනා ඒ බිම්කඩයි. එකල එහි උතුරු හා දකුණු සීමා ජලයෙන් ද, බස්නාහිර සීමාව හා නැගෙනහිර සීමාවෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් වගුරු බිම් වලින් ද වට ව තිබුණා යැයි සැළකේ.”

153. අපි බිය වෙමු

    අපි බිය වෙමු.

    කොරෝනා සෑදීමෙන් ‌මියෙන්නට සිදුවේයැයි බිය වී අපි ප්‍රවේසම් වෙමු.

    කොරෝනාවෙන් මියෙන්නට වේ යැයි බියෙන් අපි එන්නත් ලබා ගතිමු. දැන් දෙවන එන්නත නිසි කලදී ලැබේදැයි නොලැබේදැයි යන අනියතය පිළිබඳ කල්පනාවෙන් පසුවෙමු.

    ඒ අතරේ එන්නත ලැබූ සෑම දෙනා ම වසර දෙකක් තුල මියෙතැයි සමාජ ජාල ඔස්සේ කෙස් ගස් දෙකඩ කරන තර්ක සහිත ව අහවල් විශ්ව විද්‍යාලයේ අහවල් මහාචාර්යයවරයා පැවසුවේ යැයි ලිපි සංසරණය වන අයුරු අපි දකිමු.

    නැවත අපි බිය වෙමු.

    වසර දෙකක්? ඔව් වසර දෙකක්!

    වසර අසූවක් ජීවත් වන්නට සිතා, කොරෝනාවෙන් මියෙන්නට බියෙන්, එන්නත් ලබා ගත් අපි ‌වසර දෙකකින් ‌මියෙන්නේලූ. ඉතින් අපි නැවත කම්පා වෙමු.

    ඒ තොරතුර නිවැරදි යැයි ගත්ත ද, අවම තරමින් අපට වසර දෙකක වගකීම් සහතිකයක් ලැබී තිබේ! ‌කෙනෙක් කොක්හඬලමින් පවසති.

    ඉරණම කියයි නම් මහමග සිඟන්නට‍

    උරුමකම් කිව හැකි ද රජගෙයි ඔටුන්නට

    අයියෝ! අවුරුදු දෙකයි! අවුරුදු දෙකයි! කියමින් විස්සෝප වෙමින් ඉන්නා අතරේ ඒ කියන ඊනියා වසර දෙක සම්පූර්ණ කරගන්න හැකිවේදැයි කවුරු නම් දනී ද?

    සුගිය දා වැහි වතුර ගංගාවලට පිරී, ගංගාවන් පිටාර ගලා, නාය ගොස්, පස් කඳු කඩා වැටී බොහෝ පිරිසක් මිය ගියහ.

    ඒ අයත් අපි වගේ ම කොරෝනාවෙන් මියෙන්නට බියෙන් සිටින්නට ඇති.

    පාරේ වාහන නොමැති, සංචරණ සීමා යුගයේ අධික වේගයෙන් වාහන ධාවනය කොට අනතුරට පත් වී කිහිප දෙනෙකු මිය ගොස් තිබේ. වසරේ වැඩි ම රිය අනතුරු සිදු වූ මාසය!

    ඒ අයත් අපි වගේ ම කොරෝනාවෙන් මියෙන්නට බියෙන් සිටින්නට ඇති.

    කොරෝනාවෙන් මියෙන්නට වේ යැයි බියෙන්, ප්‍රවේසම් වී එන්නත් ලබාගෙන දිවිය රැකගන්නට සිතද්දි, ඊටත් වඩා භයානක අවසානයක් අප වෙනුවෙන් මග බලා සිටී දැයි අපි නොදනිමු.

    ඉතින් අපි නොහඳුනාගත් අනතුරකට, ඒ අනතුරට පසු තවත් අනතුරකට, ඊටත් පසු වෙනත් අනතුරකට ආදී වශයෙන්, සදාකාලිකව ම බියෙන් සැඟවෙමින්, දුවමින් පසුවෙමු.

152. කාලය - අපි 80 දශකයේ තරු කැකුළියන් ද, 90 දශකයේ තරු කැකුළියන් ද?

    කාලෙන් කාලෙට විවිධ ගැහැනුන් මිනිසුන් අප ඇසුරට පත් වෙලා, සමහර අය ටික කලකින් මග දි නවතින අතරේ තවත් අය කාලාන්තරයක් හිත මිතුරුකම් පවත්වමින් රැඳී ඉන්නවා.

    සමහර කෙනෙක් යාවජීව සාමාජිකත්වයේ නිතර පෙනි පෙනී ඉන්න අතරේ තවත් කෙනෙක් පෙනී නොපෙනී ඉන්නවා.

    ඒ අතරේ නොපෙනී හිටියත් හිතවත්කම් වල වෙනසක් නොවන පිරිසකුත් ඉන්නවා.

    අන්තර්ජාලයේ සැරිසරන්න ගත්ත මුල් කාලයේ මීට අවුරුදු 10කට 15කට එපිට පටන් ගොඩනැගුණු එවැනි මිතුරු පිරිසක් තවමත් පෙනී නොපෙනී, ඉඳහිට මතුවෙවී, රැඳී ඉන්නවා. ඔයින් එක්කෙනෙක් ඒ පිරිසේ හිටපු කාන්තාවන් ව හැඳින්වූයේ, 70 දශකයේ තරු කැකුළියෝ, 80 දශකයේ තරු කැකුළියෝ ආදී වශයෙන්.

    පොඩි කාලේ ඉස්කෝලේ ගියා වගේ මතකයක් මට තියෙනවා. ඒ අතරේ ඉගෙනගත්තා වගේ මතක සමහර දේවල් ඉඳ හිට අවශ්‍ය තැන්වල දී මතුවෙන අවස්ථාත් තියෙනවා. ඒ වගේ මතකයේ රැඳුනු දෙයක් නිසා ඉහත කී භාවිතය වැරදි බව මට වැටහුණා. ඒ ඉගෙන ගත්තා වගේ මතක පාඩමට අනුව මං අයිති වෙන්න ඔනෑ 90 දශකයේ තරු කැකුළු ‌කුලකයට. ඒත් මේ අප‌ේ උගත් මිත්‍රයා භාවිතා කළේ 80 කුලකය. ඔය සාවද්‍ය භාවිතය ගැන මං ඒ අපේ සමුළු වලදි ටයිප් කළාදත් කොහෙද! වැඩක් වුණා කියලා මතක නම් නැහැ.

    පස්සේ මෑත කාලයේ දී අපේ, ප්‍රාග් ‌‌‌අයිතිහාසික (වචනය ටයිප් කරගන්න මතක නැහැ) යුගයේ පටන් බ්ලොග් ලියන හිතවතෙක් මුහුණු පොතේ, ඒ මා වැරදියි කියා කියන භාවිතය ම යොදා ගනිමින් ලිපියක් පළ කර තිබුණා. එහි දී මම ඒ ගැන ප්‍රතිචාර දැක්වූවා ම ඔහු පුදුම වුණා. අන්තර්ජාලය පිරික්සුවා ම ඔහු නිවැරදි බව හැඟෙන ලිපි මටත් හමු වුණා. මං ඉක්මනට-හිමිහිට පැත්තකට වුණා.

    වර්තමාන තත්ත්වය

    දුවගේ 7 වසර ගණිතය I කොටසේ 6 වන පාඩම, කාලය. පාඩමේ 3 වන පිටුවේ මෙන්න මෙහෙම තියෙනවා.

උපුටනය

* දශක

වසර 10ක කාල පරිච්ඡේදයක් දශකයක් ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. 1948 වර්ෂය සලකමු. එම වර්ෂය අයත් දශකයේ ප්‍රථම වසර වන්නේ 1941 වසර යි. එම දශකයේ අවසන් වසර වන්නේ 1950 වසර යි.

ක්‍රි.ව. 1 සිට - ක්‍රි.ව. 10 තෙක් පළමු දශකය වේ.

ක්‍රි.ව. 11 සිට - ක්‍රි.ව. 20 තෙක් දෙවන දශකය වේ.

ක්‍රි.ව. 1811 සිට - ක්‍රි.ව. 1820 තෙක් 182 වන දශකය වේ.

ක්‍රි.ව. 1951 සිට - ක්‍රි.ව. 1960 තෙක් 196 වන දශකය වේ.

ක්‍රි.ව. 2011 සිට - ක්‍රි.ව. 2020 තෙක් 202 වන දශකය වේ.

එනම් 1941 - 01 - 01 දින වේලාව 00:00 සිට 1950 දෙසැම්බර් 31 වැනි දින වේලාව 24:00 දක්වා ඇති කාලය දශකයකි. ‌මෙම දශකය 195 වන දශකය ලෙස ද හඳුන්වනු ලැබේ.

උපුටනය අවසන්

ඉතින්, නමසිය අසූ එකට පසු ඉපැදුනු අය 80 දශකයේ තරු ද, 90 දශකයේ තරු ද?