466. ඒ ගී සොළොසට අයත් නොවූවද තවමත් මා හද බැඳි ගී - 9 - ළා දළු බෝ පත් සෙමින් සැළෙන සේ යසෝදරා දේවී......

යසෝදරාවෝ බුදු හිමියන් පාමුල අපමණ සෙනෙහසින් 

යුතුව වැඳ වැටෙමින්.....

ආදරය ගැන අමුතුවෙන් කියන්න දෙයක් නෑ. ලෝකය ජීවත් කරවන්නෙ ආදරය. ආදරය කියනවට වඩා මම කැමතියි සෙනෙහස කියල කියන්න. හරි... සෙනෙහස පොදුවේ ගත්තම දාරක සෙනෙහස, මාතෘ සෙනෙහස, පීතෘ සෙනෙහස සහ භාතෲ සෙනෙහස ආදී වශයෙන් කොටස් කීපයකට බෙදෙනව. පති පතිනි සෙනෙහස ඒ අතර ඉතාම වැදගත් කියල කියන්නට හැකියි. ඒ කියන්නෙ ස්ත්‍රියක සහ පුරුෂයකු අතර ඇතිවන සෙනෙහස.

සංසාරය ගැන විශ්වාසයක් අපේ බොහෝ දෙනා තුල තියනව. බුද්ධාගමට සංසාරය කියන සංකල්පය එකතුවෙන්නෙ පස්සෙ කාලෙක කියලයි මගේ නම් විශ්වාසය. ඒ කොහොම වෙතත් හිතළුවක් විදිහට හෝ සංසාරය කියල දෙයක් පවතිනවය, මිනිසුන් වන අපි හැමෝම මරණින් මතු යලි උත්පත්තිය ලබනවය යන සංකල්පය කල්පනා කරල බලනවිට බොහොම චිත්තාකර්ෂණීයයි. අඹු සැමි යුවලක් අතර ආත්මයෙන් ආත්මයට නොනැසී පැවතෙන සංසාරගත සෙනෙහසක් බැඳීමක් ගැන උනත් එහෙමයි. ඉතාම සුන්දර සදාදරණීය හැඟීමක්.

ලංකාවෙ හිටපු අන්තිම අවුරුදු හතර මම සේවය කලේ නුගේගොඩ නගරාසන්නයෙ ප්‍රධාන කාර්යාලය පිහිටා තිබූ ඉදිකිරීම් සමාගමක. මුල් අවුරුද්දෙ වගෙ මම ගෙදර ආවෙ සති අන්තයට විතරයි. සඳුදා උදේ පහට නුවරින් පිටත්වෙන මාතර කෝච්චියට පේරාදෙණියෙන් නැංගම මරදානට එතෑකි 8.05 වගෙ වෙනකොට. එතන ඉඳල 176 බස් එකක නැග්ගම කොහොමත් නමයට ඉස්සෙල්ල මම ඔෆිස් එකේ. 

අපේ ඔෆිස් එකේ සෙනසුරාදත් වරුවක් වැඩ. දහවල් 12.30 වෙනකල්. ඒත් ඒ වෙලාවට ගියහම කෝච්චියක් නෑ. ඒ නිසා මම කරන්නෙ තුන වගෙ වෙනකල් වැඩ කරල හතරට කොටුවෙන් පිටත්වෙන සෙංකඩගල මැණිකෙට නඟිනව. ඔය කාලෙ මම ගෙදර නැති දවසට අපෙ ප්‍රියම්බිකා තොමෝගෙ තනි නොතනියට එයයිගෙ අහල පහල හිතවතියක් එනව එයාගෙ පොඩි දරුවත් එක්ක. ඒ ළමයා එතුමිය ඔය ඔයිට කලින් තුනේ පන්තියටද කොහෙද උගන්නපු කාලෙ එයයිගෙ ගෝලයෙක්. ඒ ගුරු-ගෝල ආශ්‍රය හින්ද තමයි හිතවත්කම් ගොඩනැඟිල තියෙන්නෙ.

ඉතිං ඔහොම බොහොම අගේට මේ වැඩ පිළිවෙල කෙරීගෙන යද්දි එක පාරටම වැඩේ අප්සෙට් ගියා. 

"මේ හරි වැඩේනෙ. අර චාන්දනීලට ඔයා කොළඹ ඉන්න දවසට ආය අපේ ගෙදර ඇවිල්ල ඉන්ට බැරිවෙයි"

"ඒ මොකෝ ඒ හිටපු ගමං? "

"එයාලගෙ අම්ම අසනීප ගානෙ ඉන්නෙ. නැඟිටගන්නත් අමාරුයි. ඒ අම්ම ලබන සතියෙ ඉඳල එයාලගෙ ගෙදර නවතින්න එනවලු" 

"ආ..එහෙමද? එහෙනං කොහොමත් අපේ ගෙදර ඇවිල්ල ඉන්න බෑනෙ නේද? "

"ඒක තමයි මාත් මේ කල්පනා කලේ…"

"මෙහෙම කරමු. එක දිගටම සතියක් මම කොළඹ නොඉඳ අඟහරුවාද හවස ගෙදර ඇවිල්ල ආයම බදාද උදේ ගිහිල්ල බෘහස්පතින්ද හවසත් ආපහු ගෙදර එන්නං. හැබැයි සඳුදයි, බදාදයි, සිකුරාදයි රෑට ඔයාට තනියම ඉන්ට වෙනව"

"ඒකට නම් කමක් නෑ.ඒත් ඔයාට අමාරුයි නේද ඔහොම සතියට තුන් පාරක් කොළඹ යන එක"

"මුලින් ටිකක් අමාරුවෙයි. ඒත් එහෙම කියල හරියන්නෙ නෑනෙ. මේ ප්‍රශ්ණෙට විසඳුමක් තියෙන්නත් එපාය…"

"ඔව්..ඉතිං වෙන කරන්ට දේකුත් නැහැනෙ...නේද ඒයි? "

"හ්ම්ම්ම්ම්……."

ඉතිං ඔය විදිහට අවුරුදු දෙකක් විතර මම සතියට හය ගමනක් කොටුව/මරදාන සහ පේරාදෙණිය අතර ගමනාගමනය කලා. එක අතකට ඒක මහ ලොකු දේකුත් නෙවෙයි. නුවර ඉඳල දිනපතා කොළඹ වැඩට යන මිනිස්සු අනන්ත ඉන්නව. ඔය දිනපතා කෝච්චියෙ යන අය සංගමයක් වගෙ හදාගෙන සීට් එහෙම වෙන් කරගෙන ඉන්නෙ තමන්ගෙ අයට. වෙන කාටවත්ම එව්වයෙ ඉඳගන්න දෙන්නෙ එහෙම නෑ. දවසක් මම එහෙම මනුස්සයෙකුට කචල් එකක් දාල අම්මටසිරි මාව අමුවෙං කෑවෙ නැතුව විතරයි ඔය කන්තෝරු සංගමේ සාමාජිකයො. 

සඳුදට තමයි සෙනඟ වැඩිම. එදාට තමයි ඔය සීට් ප්‍රශ්නෙ එන්නෙ. මම ඉතිං එදා ලෝඩ් වගෙ උංව ගණං නොගෙන සීට් එකේ ඉඳගෙනම ආවට ඊට පස්සෙ ඒ කන්තෝරු කාරයො අයිති කරගෙන ඉන්න පෙට්ටි දෙක මඟ ඇරල වෙන පෙට්ටියකට නඟින්ට පුරුදු වුනා. අහවල් දේකටද මේ තාවකාලිකව පැය තුනක් ඉඳගෙන යන කෝච්චි සීට් එකක් හින්ද මිනිස්සු තරහ කරගන්නෙ, එහෙම නැත්තං කුණු හරුප අහගන්නෙ නැද්ද හොඳයි?

හවස ආපහු ගෙදර යද්දි වේයංගොඩින් පස්සෙ ඕන තරම් ඉඩ තියනව. රඹුක්කනින් පස්සෙ නම් සීට් එකේ දිග ඇදිල නිදියගෙනත් ගිහෑකි. ඒත් මම කවදාවත් නිදාගත්තෙ නෑ. ඔය සතිපතා ගමනාගමනයෙදි අනිවාර්යයයෙන් පොතකුයි, සුට්ටං රීචාජබල් ටෝච් එකයි, කුඩෙයි මගෙ අතේ තියනවමයි. පොත වනාහී සීට් එකක් හම්බවුනු ගමං ඉඳගෙන කියවන්ට. ටෝච් එක ඇටපල් කලුවරේ පේරාදෙණිය ස්ටේෂන් එකෙන් බැහැල ලයිට් කණුවක්වත් නැති ගල් ගැලවිච්ච තාර පාර දිගේ කකුල් කඩාගන්නෙ නැතුව ගිහිල්ල අපි ඒ කාලෙ හිටපු ඉස්කෝලෙ ක්වාටර්ස් එකට තියෙන පඩි දෙසීය ගාන හොම්බ කට සමතලා නොවී නැඟගන්ට සහ කුඩේ උඩරට පළාතට ආවේණික කොයි වෙලාවෙ දෙන්ට තිබාගනියිද කියල විස්වාස නැති අනෝරා වැහි කෝඩ වලින් ආරස්සා වෙන්ට.

ඔය සතිපතා සය වරක් එහාට මෙහාට දුම්රිය ගමනාගමනයෙන් තව හොඳක් වුනා. ඒ තමයි පොත් ප්‍රදර්ශණ වලින්, සේල් වලින්, පේව්මන්ට් එකෙන් අරගෙන කියවගන්ට වෙලාවක් නැතුව ගෙදර පුරා බංකු උඩයි පරණ පෙට්ටි උඩයි ගොඩ ගහල තිබ්බ පොත් කන්දරාවෙන් බාගයක් විතර කියව ගත්ත.

ඒ නැණැස දියුණුවට අමතරව මිනිසුන් ගැන නිවී සැනසිල්ලේ අධ්‍යයනය කරන්ටත් මම ඔය ට්‍රැවලිං ටයිම් එක යොදාගත්ත. වඩේ කාරයො, හැළප කාරයො, හෝඩිපොත් ලිත් විකුණන්නො, ඉඳිආප්ප මුල් විකුණන වෙළෙන්දියො, හිඟන්නො ඔය වගෙ නා නා ප්‍රකාර උදවිය.

සමහර දවස්වලට කෝච්චියෙ ලයිට් යනව. ඊට පස්සෙ ආයම ලයිට් ආවත් මහ මෑලි පාට කණාමැදිරි එළියක් තියෙන්නෙ. එහෙම දවසට ඉතිං මම කරන්නෙ පොත වහල පැත්තක තියල ජනේලෙන් ඈත කඳු බෑවුම්වල හීනියට සුට්ටං මැණික් කැට වගෙ දිළිසෙන ගෙවල් වල එළි දිහා බලා ඉන්න එක. එහෙම ඉන්න කොට මට හිතෙනව දැං අර ඈත පේන ලයිට් එළිය පත්තුවෙන ගෙදර ඇතුලෙ මේ වෙලාවෙ කවුරු කවුරු ඇද්ද? එතකොට මොන මොනව කෙරෙනව ඇද්ද? කියල සමහරවිට පොඩි ලෑලි මේසයක් ලඟ ඉඳ ගත්තු අවුරුදු දහයක දොලහක වගෙ හුරුබුහුටි දැරියක් ඉස්කෝලෙදි ගෙදර වැඩට දුන්නු දීර්ඝ බෙදීම ගණං හදනව ඇති. නැත්තං උම්මග්ග ජාතකයෙන් අහපු ප්‍රශ්නයකට උත්තර ලියනව ඇති. 

උම්මග්ග ජාතකය.....මහෞෂධ පඬිතුමා සහ අමරා දේවිය....මම අර මේ ලිපිය පටන්ගන්නකොටම කියාපු සංසාරගත සෙනෙහස මතකයි නේද? එතකොට වෙස්සන්තර රජතුමා සහ මද්‍රි දේවිය...මගෙ බිසව්නේ අසාපන් නුඹ මද්‍රි දේවි නොවුනේ.... දුෂ්කරවු ඒ පළාතේ මට යන්න දෙන්න දේවී….

රඹුක්කන සහ කඩුගන්නාව අතර තියනව අලගල්ල කියල දුම්රිය නැවතුම් පොළක්.

බතට කන්ට බැරි බතලේගල කන්ද

අලට කන්ට බැරි අලගල්ලේ කන්ද

හුනට කන්ට බැරි හුන්නස්ගිරි කන්ද

මෙකඳු තුනට නායක සමනල කන්ද

ඒ කරත්ත කවියක්….. අහල තියනව නේද?

මීදුම නැති දවසට ඔය අලගල්ල දුම්රිය පලට බතලේගල කන්දත් පේනව යස අපූරුවට. බතලේගලට සුද්ද කිව්වෙ බයිබල් රොක් කියල. ඒ කන්ද හරියට බයිබලයක් මේසයක් උඩ තියල තියනව වගේ හින්දයි එහෙම නම තිබ්බෙ කියල මම කොහෙ හරි කියවල තියනව. ඒත් මටනම් එහෙම දෙයක් කවදාවත් පෙනුනෙ නෑ. සමහරවිට බතලේගල කියන නමෙං සුද්ද බයිබල් රොක් කියල හදාගන්ට ඇති.

එහෙම නැතුව ඒකෙ ප්‍රතිලෝමය වෙන්ටත් බැරිකමක් නෑ කල්පනාකරල බැලුවම. ඒ කියන්නෙ සුද්දගෙ බයිබල් රොක් කියන නමෙන් අපෙ මිනිස්සු බතලේගල කියල හදාගන්ට ඇති. එහෙම ඉංග්‍රීසි නම් වලින් අපි සිංහලට හදාගත්තු තව නම් ගම් බොහොමයක් තියනව. ඒ ගැන ආයම වෙලාවක විස්තර ඇතුව කතා කරමු.... හානෙ නේද? හරි..හා කිව්ව.

කෝච්චිය ඔය අලගල්ල ස්ටේෂන් එකට එනකොට කොහොමත් 7.15 වගෙ වෙනව. හැබැයි පොඩි අවුලක් වෙන්නෙ සිග්නල් නැතුව හෝ වෙන මොකක් හරි අකරතැබ්බක් වෙලා විනාඩි දහයක් පහළවක් පරක්කු උනොත්. සාමාන්‍යයෙන් සෙංකඩගල මැණිකෙ වෙලාවට ආවොත් ඔය වෙලාවට කොළඹට යන උඩරට මැණිකෙත් එක්ක මාරු වෙන්නෙ කඩුගන්නාවෙදි. ඒත් පරක්කු උනොත් එහෙම වෙන්නෙ සෙංකඩගල මැණිකෙට අලගල්ලෙදි සයිඩ් ගහල ඉන්ට වෙනව උඩරට මැණිකෙ "ඩකඩ ඩකං ඩකඩ ඩකං ඩකඩ ඩකඩ ඩකඩ ඩකං" කියාගෙන විදිල්ල වගෙ ඈ ලඟින්ම මාරුවෙලා කොළඹ පැත්තට යනකල්.

ප්‍රමාද නොවී සෙංකඩගල මැණිකෙ ආවනම් අලගල්ලෙදි අල්ලන්නෙ වේදිකා අංක එකට නොහොත් ප්ලැට්ෆෝම් නම්බර් වන්. ඒත් ප්‍රමාද වුනොත් කෙලින්ම අල්ලන්නෙ දෙවන වේදිකාවට. එහෙම දෙවන වේදිකාවට අල්ලනකොටම පළපුරුදු මගීන් දන්නව අද මෙතන අඩුම ගානෙ විනාඩි දහයක්වත් ඉන්ට වෙනවයි කියල උඩරට මැණිකෙ එනකල්. ඔන්න නිදි කිර කිර හිටපු කට්ටියම අහැරල, එහෙම නැත්තං තම තමංගෙ කතාබස් වල නිරතවෙලා හිටපු උදවිය එව්ව නවත්තල දුම්රිය රියදුරුට අම්ම මෝ නැතුව පිං අනුමෝදන් කරන්ට පටන් ගන්නව. එක අතකට එහෙම කරන එකේ අසාධාරණේකුත් නෑ ඇත්තටම වැරැද්ද රියදුරුගෙ නොවුන වුනත්. ඔය ඉන්න මගීන් බහුතරයක් ස්ටේෂන් එකේ බැහැල ආයම බස් එකකත් යන්ට ඕන. බොහෝවිට ඒක ඒ පැත්තට යන අන්තිම ලාස්ට් බස් එක. ඒක මිස් වුනාය කියන්නෙ ඉතිං ත්‍රී වීලර් එකක පිහිට තමා වැඩිපුර ගාණකුත් දීල. 

මට ඉතිං එහෙම ප්‍රශ්ණයක් නෑනෙ. කෝච්චියෙන් බැස්සට පස්සෙ පාද යාත්‍රාවෙන් ගෙදරට යන නිසා මට කෝච්චි ඩ්‍රයිවර්ට පිං අනුමෝදන් කරන්ට අවශ්‍යතාවයක් නැහැ. ඒ හින්ද මම කරන්නෙ හෙමිහිට දුම්රිය වේදිකාවට බැහැල ටිකක් එහාට යනව. අර මම කලින් කිව්ව වගෙ දුම්රිය අඳුරෙ තියන දවසක් නම් වඩාත්ම හොඳයි. දෙසැම්බර් ජනවාරි වගෙ හීතල කාලෙක නම් අහසෙ තරු පේන්නෙ කිසිම අපහසුවකින් තොරව අත උස්සල තරු අහුරක් කඩාගන්ට පුලුවනිය කියල හිතෙන තරමටම පැහැදිලිව දිළිසෙමින්.

දෙවෙනි වේදිකාවත් එක්කම එහායිං මුළු අහසම වහගෙන පැතිරිල තියෙන්නෙ මහ විසාල බෝ ගහක්. ඒ බෝගහ වටේට කවුද මන්ද වල් එහෙම උදළුගාල ගඩොල් තුන් හුලස් උඩට හිටින විදිහට තියල බොහොම අපූරුවට හදල. ඒ මැද ගල් ආසනයක් උඩ දාස්පෙතියා මල් හත අටක් එක්ක මද සුළඟෙ සැලෙන කහ පාට ගිණි සිළුවෙන් යම්තමට ආලෝකයක් නිකුත් කරන පොල් තෙල් පහනක්. 

ඒ එක්කම පැත්තකින් හරහ දාල තිබ්බෙ මහ විසාල කොටයක්. මයෙ හිතේ පෙනෙන විදිහට අඹ වෙන්න ඕන. මම කෝච්චියෙන් එලියට බහිනකොට ටෝච් එකත් අරගෙන ආවෙ. ටෝච් එක පත්තු කරල කොටය අවට හොඳට බලල මම හෙමිහිට කොටේ උඩ වාඩි වුනා. කෝච්චි පෙට්ටි ඇතුලෙ යම්තමට පත්තුවෙන විදුලි බුබුළුවල මලානික එළිය අතරින් එහාට මෙහාට යන මගීන්ගෙ අඳුරු සෙවණැළි මෙතනට යස අපූරුවට පේනව. හමායමින් තිබූ මද සුළඟ එකපාරටම පොඩ්ඩක් වේගවත් වුනේ මගෙ අත්වල හීගඩු පුබුදුවමින්.

ඒ එක්කම බෝගහේ අතුවල එල්ලෙමින් තිබූ සහසක් බෝ පත් සුළඟේ නටන්නට ගත්තෙ අපූරු ලාලිත්‍යයක් සහිත සිලි සිලි හඬක් මතුකරමින්……….

ලාදළු බෝ පත් සෙමින් සැළෙන සේ යසෝදරා දේවී 

වාවනු බැරි තැන රහසේ හැඬුවා පෙර සංසාරේ ඇසුර මතක්වී.....

සුළඟේ ලෙලදෙන බෝ පත් අතරින් ඈත අහසේ දිලෙන තාරකාවන් දිහා බලාගෙන ඒ සුමියුරු ගී පද මට මිමිණුනේ නිරායාසයෙන්………..

සංසාරේ පුරාවට සිදුහත් සහ යසෝදරාවන් අතරවූ ප්‍රේමය ගැන ඒ තරම් පරිපූර්ණ ලෙස වෙන කොහොම කියන්නද? ඒ අනුපමේය ප්‍රේම වෘත්තාන්තය ගැන ඇත්තටම අපේ අවධානය මෙතෙක් යොමුවෙලා තියෙනව හොඳටම මදියි කියලයි මගේ අවංක හැඟීම. පන්සිය පණහක් ආත්ම භාවයන් ගෙවී ගිය ඉක්බිති ඉපදුනු අවසාන ආත්ම භාවයේදී සිදුහතුන් බුද්ධත්වයට සහ යසෝදරාවන් අරහත් භාවයට පත්ව සසර කෙළවර කරනා තෙක් පැවත ආ ඒ අපූර්ව සෙනෙහසේ කථාව.......ලේන කුලේ සිට ආගිය මග තොට.......

ලේන කුලේ සිට ආගිය මග තොට

සිටියා නොසැලෙන පහන් ටැඹක් වී

නිවන් දකින තුරු මේ සංසාරේ

පසුපස ආවා සෙවණැල්ලක් වී

යසෝදරාවන් හැරදමා ගිහිගෙයින් නික්ම ගිය සිදුහතුන් බුද්ධත්වය ලබා යලි ආපසු යසෝදරාවන් දකින්නට පැමිණෙද්දී එතෙක් කිසිදු මාර්ග ඵලයක් ලබා නොසිටි පුහුදුන් ඈ සිත ඇවිලුනේ මහත් ලසෝ ගින්නකි.

ලා දළු බෝපත් සෙමින් සැලෙන සේ

යසෝධරා දේවී

වාවනු බැරි තැන රහසේ හැඬුවා

පෙර සංසාරේ ඇසුර මතක් වී

ලා දළු බෝපත් සෙමින් සැලෙන සේ

එහෙත් අවසානයේ සිදුහතුන් තමන් හැරගියේ සකල ලෝක සත්වයා වෙත මහා කරුණාවෙන් සසර දුකින් මුදවනු පිණිස බව මනාව අවබෝධ කොටගත් ඕ තොමෝ අපරිමිත සෙනෙහසින් සිදුහතුන් දෙපාමුල වැඳ වැටුණාය.

තැලී සෙනේ සිත සැලී හඬන විට

වැටී දෙපා ලඟ යශෝධරාවෝ

පිපී නිවන් මල් සාධුකාර දී

නිවී පහන් විය උදෑසනක්සේ

ගායනය-කරුණාරත්න දිවුල්ගනේ

පද රචනය-රඹුකන සිද්ධාර්ථ හිමි

තනුව-එච්.එම්.ජයවර්ධන